آغ آتیم
آغ آتیم ، قول قاناتیم ،
آت قدمین یورتمه یئری !
آش تپه لردن
سیلدیریم تک سره لردن
سئله سینمیش دره لردن
بو نه طوفاندی گؤزل کهلیگیمی ایستیر
آییرسین فره لردن
غیرتیم جوشه گلیر غملی خبردن
آغ آتیم – قورخما خطردن !
آغ آتیم قول ، قاناتیم ،
شیهه چک ، قوی سسیوه
بلکه یاتانلاردا اؤیانسین
یاتماغین واختی دگیل دورسون اوتانسین
یاتانین عؤمرو تالانسین
تازا نعلین وار آتیم
چال بو داغین سینه سینه ، قوی پارالانسین
چال داغین سینه سی باتسین ، یارالانسین
داشی داشدان ، آرالانسین
آغ آتیم قول قاناتیم
داش قایادان آشما چتیندی
قاباق اؤز یوققوشادی ، قاشما چتیندی
داغا دیرماشما چتیندی
داشا ، سووخاشما چتیندی
باخما یوللاری چتیندی ، اورانین هیبتی یوخدور
آغ آتیم همت ائله !
غیرتی یوخدور
هله اؤز یوققوشالار چوخدو قاباقدا
آشماق اولماز بو آیاقدا
آغ آتیم قول قاناتیم
بسدس ایاق ساخلاما ، گون باتدی قارالدی
گون گئچیب داغ دالینا رنگی سارالدی
داغین اوستون دومان آلدی
آغ آتیم ، بس بو نه حالدی؟
بورا یارقاندی آتیم دورما آماندی ....
آغ آتیم ، قول قاناتیم
آت قدم آیدینلیغا ساری
هؤرکوشن اوولاریلان ؛ چیخ سره یاللاری یوخاری
قار قالان داغلارا سال بیر نفسین
قوی اریسین بوز کیمی چئگینینده کی قاری
سولاری آرخلارا سال بلکه سووارسین
قوری قالمیش مومالاری
قوی بؤیوک گولده اؤزوشسونله یاشیل باش سونالاری
آغ آتیم
جهد ائله باری
سنی تاری !
آغ آتیم ، قول قاناتیم
طبعیمین دریاسی جوشقوندو
یئل اسدیر لپه لنسین
قوی چالیم صخره لره دالغامی ، دالغام سپه لنسین
قوی یاغیش تک قورویان
داغلارین اؤستونده اله نسین
هرزه اوتلاری آپارسین
لالا بیتسین
هامی گؤللر تزه لنسین
گؤلو بلبل یییه لنسین
آغ آتیم ، قول قاناتیم
آت قدمین قلعه ی بابکدن آشاق
قارا گؤنلن ساواشاق
آت گؤلوندن سس آتیب ، بابکین حالین سوروشاق
یئنه طوفاندا جوشاق
دریالار تک قوووشاق
آغ آتیم ، قول قاناتیم
شیهه چک قوی سسیوه
هاجرینی ترکینه چکسین نبی گلسین
قوی کور اوغلو آتینی داغلارا سالسین
ائشیدیب شیهه نی گلسین
الده کسگین قیلیجیلا
بویاسین قانه کئچل حمزه نی گلسین
قوی کرم سازینی سالسین دؤشونه ، چؤللره دؤشسون
های سسی ائللره دؤشسون
دئگیلن غملی کرم ایستر اگر ، اصلینی گلسین
دشمنین بلکه کسک نسلینی ، گلسین
قوی بو داغلاردا بؤیوک هلهله دؤشسون
داغلارا ولوله دؤشسون !
آغ آتیم ، قول قاناتیم
منه بیر قالغی بابامدان ، بو ورندیلدی ، بونو چئگنیمه ساللام
قاراداغ باشینی آللام
اورا بیر ولوله ساللام
آغ آتیم دورما ، یوبانسان ، دالی قاللام
آغ آتیم ، قول قاناتیم
بیز اگر قلعه ی سیمرغدان آشساق بیزه آزدی
باخما یوللار ناتارازدی
باخما بو قارلی دماوند ، بو قفقاز بو هرازدی
باخما داغدا هاوا دوتقوندو – آیازدی
باخما بو قیشدی بو یازدی
آغ آتیم آت قدمین دریا ، دایازدی
دریانی گئچسن اگر شهرِ نیازدی
اوردا هر قان کی تؤکولدو یئره ، آزادلیقی یازدی
بشر آزادلیغا بازدی !
آغ آتیم ، قول قاناتیم
اوردا دؤلبرچین اوتو دؤرت پَر آچیبدی
اوردا دیللنمگه دیل تازه شیرین دیللر آچیبدی
اوردا باغلاردا بوتون گؤل لر آچیبدی
آغ آتیم
آت قدم
آیدینلیغا ساری !
شعر : هوشنگ جعفری
۱-یورتما یئریمک ؛ Yurtma Yerimak؛ آت یئریشی.
2- فره ؛ Fara ؛ کهلیک بالاسی.
3-سووخاشما ؛ Sovkhashma ؛ دیرماشماق
4- یارقان ؛ یارغان ؛ Yarqan ؛ اوچوروم
5- هؤرکوشن ؛ Hurkushan ؛ اورکوشن ؛ قورخوب قاچان.
6- اوو؛ Ov ؛ آو ؛ صید ؛ شکار (عوام تصورونده «آو» فارسجا «آهو» نون مخفف تلفظودور و بو نه یانلیش دیر).
7- دالغا ؛ Dalgha ؛ شپه ؛ موج ؛ لپه.
8- قوووشوق ؛ Qovushuq ؛ چایلارین قوووشان یئری.
9- آیاز ؛ Ayaz ؛ آیلیق و سویوق گئجه.
10- دایاز ؛ Dayaz ؛ کم عمق ؛ درین یوخ! (دوزون سؤزو «دایاز» اوچون فارسجادا دوزگون معادل تاپا بیلمه دیم).
فراقی چکمه ین عاشیق ، وصالین قدرینی بیلمز
جمیله اولمایان واصیل ، جمالین قدرینی بیلمز
شب اسراده قوسینین ایکی نصف ائیله دی آیی
بو معجزدن اولان غافیل ،هلالین قدرینی بیلمز
دوداغین سلسبیلیندن خبردار اولمایان جانسیز
اونون ماهییتی اود دور ، زلالین قدرینی بیلمز
مدور نقطه ی خالون ، ببک دن عینینه قوندی
ببک سیز قالسین او گوزکی بو خالین قدرینی بیلمز
نهالین اعتدالیندان اوتانار سدره و طوطی
بو قدی بنزدن سروه ، نهالین قدرینی بیلمز
سنی سندن دیلر کونلوم ، نه دونیانون زر و گنجین
کی او مالی سئون جانسیز، بو مالین قدرینی بیلمز
اوزوندور پرده آللاهین یمینی ،کعبه سی ، بیتی
یمینی بیلممیش هر کیم شمالین قدرینی بیلمز
گونش ماه تمامیندن زواله اوغراشور هر گون
نه دن شول آفتابی بی زوالین قدرینی بیلمز
لب لعلون وصالیندان جدا اولماق منه دوشمز
بو ذوقی بیلمه ین صوفی ، بو حالین قدرینی بیلمز
نسیمی صوفی دگیشمز غموندن گئدیگی شالی
کی او صوفی صفاسیز دور بو شالین قدرینی بیلمز
منده سیغار ایکی
جهان، من بو جهانه سیغمازام
گؤوهری لامکان منم، کؤونو مکانه سیغمازام عرشله فرش و کافو نون
منده بولوندو جومله چون
کس سؤزونو و ابسم اول، شرح و بیانه سیغمازام کؤونو مکاندیر آیتیم،
ذاتی دورور بیدایتیم
سن بو نیشانلا بیل منی، بیل کی، نیشانه سیغمازام کیمسه گومانه ظن ایله
اولمادی حق ایله بیلیش
حققی بیلن بیلیر کی، من ظنّو گومانه سیغمازام صورته باخ و معنینی
صورت ایچینده تانی کیم
جیسم ایله جان منم ولی، جیسم ایله جانه سیغمازام هم صدفم، هم اینجییم،
حشرو صیرات ادینجییم
بونجا قوماش و رخت ایله من بو دوکانه سیغمازام گنجی- نیهان منم من
اوش، عئینی- عیان منم، من اوش،
گؤوهری- کان منم من اوش، بحرو و کانه سیغمازام گرچی موحیطی- اعظمم،
آدیم آدامدیر، آدمم
دار ایله کونفکان منم، من بو مکانه سیغمازام جان ایله هم جاهان
منم، دهریله هم زامان منم نجوم ایله فلک منم،
وحی ایله هم ملک منم
چک دیلینی و ابسم اول من بو لیسانه سیغمازام زرره منم، گونش منم،
چار ایله پنجو شئش منم
صورتی گؤر بیان ایله، چونکی بیانه سیغمازام ذات ایلیم صیفات
ایله، قدر ایلیم برات ایله
گولشکرم نبات ایله، بسطه دهانه سیغمازام نار منم، شجر منم،
عرشه چیخان هجر منم
گؤر بو اودون زبانه سین، من بو زبانه سیغمازام شمس منم، قمر منم،
شهد منم، شکر منم
روحی- روان باغیشلارام، روحی- روانه سیغمازام گرچی بو گون نسیمیم،
هاشیمیم، قورئیشیم
بوندان اولودور آیتیم، آیت و شأنه سیغمازام شاعیر: عماد الدین نسیمی
گؤر بو لطیفئیی کی من، دهرو زمانه سیغمازام
(10- 1)
قد انار العشق للعشاق منهاج الهدی
یا من احاط علمک الاشیاء کلّها
یا رب، همیشه لوءطفونو ائت رهنما مانا
زهی، ذاتین نهان و اول نهاندان ماسوا پئیدا
اشرقت من فلک البهجتِ شمسٌ و بِها
ائی اولوب معراج بورهان- علوّ- شان سانا
کارگر دوءشمز خدنگ- طعنهی- دوشمن مانا
ائی ملک سیما کی، سندن اؤزگه حئیراندیر سانا
جام ایچره مئی کی، دایره سالمیش حوباب اونا
دوستوم، عالم سنینچین گر اولور دوشمن مانا
(20- 11)
کمال- حوسن وئریبدیر شراب- ناب سانا
رشتهدیر جسمیم کی، دؤر- چرخ وئرمیش تاب اونا
عشق اطوارین موسلّم ائیلهدی گردون مانا
غم دیاریندا اجل پئیکی گوذار ائتمز مانا
جانیمین جؤهری اول لعل- گوءهرباره فدا
غمدن اؤلدوم، دئمهدیم حال- دل- زار سانا
غمزهسین سئودین، کؤنول، جانین گرَکمزمی سانا؟
گرچی، ائی دل، یار اوءچون اوءز وئردی یوءز محنت سانا
ائی بی وفا کی عادت اولوبدور جفا سانا
شب کی، مفتاح- مه- نؤ اولا گنجینه گوشا
(30- 21)
فقر موءلکی تخت و عالم ترکی افسردیر مانا
شربت- لعلین کی، دئرلر چشمهی- حئیوان اونا
هر زامان منظور بیر شوخ- ستمگردیر مانا
منیم تک هیچ کیم زار و پریشان اولماسین یا رب!
ائی ناوک- شؤقین سپر- سینهی- احباب
صوءبح چکمیش چرخه، چالمیش داشه تیغین آفتاب
صوبح سالیب ماه روخوندن نقاب
غالبا بیر اهل- دل توپراغیدیر دوءرد- شراب
قیلسا وصلین شامیمی صوءبحه برابر، یوخ عجب
سن اوءزوندن عالمی رؤشن قیلیب سالدین نقاب
(40- 31)
کوهکن شیرینه اؤز نقشین چکیب وئرمیش فریب
اول کی، هر ساعت گوءلردی چشم- گریانیم گؤروب
روزگاریم بولدو دؤران- فلکدن انقلاب
درد- عشقیم دفعینه زحمت چکر دایم طبیب
پایبند اولدوم سر- زوءلف- پریشانین گؤروب
غئیره ائیلر بی سبب مین التفات اول نوش لب
وصلین منه حیات وئریر، فرقتین ممات
یوءرو، یئتیر منه ائی سیم- اشک، بیداد ائت
عکس-روخسارین ایله اولدو موزیّن مرآت
ائی اسیر- دام غم، بیر گوشهی- مئیخانه توت
(50- 41)
بحر- عشقه دوءشدون ائی دل، ذؤق- دونیانی اونوت
مورده جسمیم الطفاتیندان بولور هر دم حیات
صبا اغیاردن پنهان غمیم دلداره اظهار ائت
خط روخسارین ائدر لوءطفده رئیحان ایله بحث
جهان ایچره هر فتنه کیم، اولسا حادث
ائی غوبار- قدمین عرش- برین باشینه تاج
جان چیخیر تندن کؤنول ذکر- لب- یار ائیلهگج
کؤنلوم آچیلیر زوءلف- پریشانینی گؤرگج
مونحرفدیر ساقیا اندوه- دونیادن مزاج
اولور قدّیم دوتا عشقین یولوندا، هر بلا گؤرگج
(60- 51)
ائی کؤنول یاری ایسته جاندان کئچ
گر دئییل بیر ماه مهریلن منیم تک زار صوءبح
اگر موراد ایسه وئرمک صفای- جؤهر- روح
قانسی ماهین، بیلمزم، مهریله اولموش زار صوءبح
اول مشک بو غزاله اخلاصیم ائیله واضح
کیمسهده روخسارینا، طاقت- نظّاره یوخ
نولا گر قوجسا میانین کمر- زر گوستاخ
رنگ- روییندن دم اورموش ساغر- صهبایه باخ
لبلرین تک لعل و لفظین تک دوءر- شهوار یوخ
گرمدیر شام و سحر مهرینله چرخ- لاجورد
(70- 61)
نالهدندیر نئی کیمی آوازهی- عشقیم بولند
گؤز خطیندن مردومین محو ائتمهدن بولماز موراد
ائی مزاق- جانه جؤرون شهد و شکّر تک لذیذ
جلوهی- عکس- روخون آیینهده ائی اشک- حور
یانان عشق آتشینه آتش- دوزخدن ایمندیر
چشم- صورت بازیمه موژگان صفی هنگامهدیر
صبوح اوءچون منه دوءرد- مئی- شبانه یئتر
گه گؤزده، گه کؤنولده خدنگین مکان توتار
خوشام کیم دم به دم گریان گؤزوم اول خاک- پادندیر
پریشان خلق- عالم آه و افغان ائتدیگیمدندیر
(80- 71)
قبریم داشینه کیم، غم اودوندان زبانهدیر
جانی کیم جانانی اوءچون سئوسه، جانانین سئور
مهری کؤنلومده نهان اولدوغون اول ماه بیلیر
موژهم سرچشمهلر منزل قیلان آشوفته مجنوندور
غوبار- سجدهی- راهین، خط- لؤح- جبینیمدیر
دئمیش هر غؤنچهیه عاشقلیگین رازین صبا دئرلر
صبادن گوءل اوءزونده سوءنبول- پور پیچ و تاب اوینار
آه ائیلهدیگیم سرو- خورامانین اوءچوندور
قانسی گوءلشن گوءلبونی سرو- خورامانینجا وار؟
وه نه قامت، نه قیامتف بو نه شاخ- گوءل- تردیر؟
(90- 81)
حوءسنون اولدوقجا فزون، عشق اهلی آرتیق زار اولور
ائی گوءل، نه عجب سلسلهی- مشک- ترین وار
لحظه- لحظه لبین آنیب ائدیجک افغانلار
تؤکدوکجه قانیمی اوخون، اول آستان ایچر
گیریب مئیخانهیه، موغ مشرب ایله کیم کی، خو ائیلر
ساچین اندیشهسی تحریک- زنجیر- جنونومدور
منده مجنوندان فزون عاشقلیک استعدادی وار
موقوّس قاشلارین کیم، وسمه بیرله رنگ توتموشلار
آشیان- مورغ- دل زوءلف- پریشانیندادیر
ساقیا جام توت اول عاشقه کیم، قایغولودور
(10- 1)
قد انار العشق للعشاق منهاج الهدی
یا من احاط علمک الاشیاء کلّها
یا رب، همیشه لوءطفونو ائت رهنما مانا
زهی، ذاتین نهان و اول نهاندان ماسوا پئیدا
اشرقت من فلک البهجتِ شمسٌ و بِها
ائی اولوب معراج بورهان- علوّ- شان سانا
کارگر دوءشمز خدنگ- طعنهی- دوشمن مانا
ائی ملک سیما کی، سندن اؤزگه حئیراندیر سانا
جام ایچره مئی کی، دایره سالمیش حوباب اونا
دوستوم، عالم سنینچین گر اولور دوشمن مانا
(20- 11)
کمال- حوسن وئریبدیر شراب- ناب سانا
رشتهدیر جسمیم کی، دؤر- چرخ وئرمیش تاب اونا
عشق اطوارین موسلّم ائیلهدی گردون مانا
غم دیاریندا اجل پئیکی گوذار ائتمز مانا
جانیمین جؤهری اول لعل- گوءهرباره فدا
غمدن اؤلدوم، دئمهدیم حال- دل- زار سانا
غمزهسین سئودین، کؤنول، جانین گرَکمزمی سانا؟
گرچی، ائی دل، یار اوءچون اوءز وئردی یوءز محنت سانا
ائی بی وفا کی عادت اولوبدور جفا سانا
شب کی، مفتاح- مه- نؤ اولا گنجینه گوشا
(30- 21)
فقر موءلکی تخت و عالم ترکی افسردیر مانا
شربت- لعلین کی، دئرلر چشمهی- حئیوان اونا
هر زامان منظور بیر شوخ- ستمگردیر مانا
منیم تک هیچ کیم زار و پریشان اولماسین یا رب!
ائی ناوک- شؤقین سپر- سینهی- احباب
صوءبح چکمیش چرخه، چالمیش داشه تیغین آفتاب
صوبح سالیب ماه روخوندن نقاب
غالبا بیر اهل- دل توپراغیدیر دوءرد- شراب
قیلسا وصلین شامیمی صوءبحه برابر، یوخ عجب
سن اوءزوندن عالمی رؤشن قیلیب سالدین نقاب
(40- 31)
کوهکن شیرینه اؤز نقشین چکیب وئرمیش فریب
اول کی، هر ساعت گوءلردی چشم- گریانیم گؤروب
روزگاریم بولدو دؤران- فلکدن انقلاب
درد- عشقیم دفعینه زحمت چکر دایم طبیب
پایبند اولدوم سر- زوءلف- پریشانین گؤروب
غئیره ائیلر بی سبب مین التفات اول نوش لب
وصلین منه حیات وئریر، فرقتین ممات
یوءرو، یئتیر منه ائی سیم- اشک، بیداد ائت
عکس-روخسارین ایله اولدو موزیّن مرآت
ائی اسیر- دام غم، بیر گوشهی- مئیخانه توت
(50- 41)
بحر- عشقه دوءشدون ائی دل، ذؤق- دونیانی اونوت
مورده جسمیم الطفاتیندان بولور هر دم حیات
صبا اغیاردن پنهان غمیم دلداره اظهار ائت
خط روخسارین ائدر لوءطفده رئیحان ایله بحث
جهان ایچره هر فتنه کیم، اولسا حادث
ائی غوبار- قدمین عرش- برین باشینه تاج
جان چیخیر تندن کؤنول ذکر- لب- یار ائیلهگج
کؤنلوم آچیلیر زوءلف- پریشانینی گؤرگج
مونحرفدیر ساقیا اندوه- دونیادن مزاج
اولور قدّیم دوتا عشقین یولوندا، هر بلا گؤرگج
(60- 51)
ائی کؤنول یاری ایسته جاندان کئچ
گر دئییل بیر ماه مهریلن منیم تک زار صوءبح
اگر موراد ایسه وئرمک صفای- جؤهر- روح
قانسی ماهین، بیلمزم، مهریله اولموش زار صوءبح
اول مشک بو غزاله اخلاصیم ائیله واضح
کیمسهده روخسارینا، طاقت- نظّاره یوخ
نولا گر قوجسا میانین کمر- زر گوستاخ
رنگ- روییندن دم اورموش ساغر- صهبایه باخ
لبلرین تک لعل و لفظین تک دوءر- شهوار یوخ
گرمدیر شام و سحر مهرینله چرخ- لاجورد
(70- 61)
نالهدندیر نئی کیمی آوازهی- عشقیم بولند
گؤز خطیندن مردومین محو ائتمهدن بولماز موراد
ائی مزاق- جانه جؤرون شهد و شکّر تک لذیذ
جلوهی- عکس- روخون آیینهده ائی اشک- حور
یانان عشق آتشینه آتش- دوزخدن ایمندیر
چشم- صورت بازیمه موژگان صفی هنگامهدیر
صبوح اوءچون منه دوءرد- مئی- شبانه یئتر
گه گؤزده، گه کؤنولده خدنگین مکان توتار
خوشام کیم دم به دم گریان گؤزوم اول خاک- پادندیر
پریشان خلق- عالم آه و افغان ائتدیگیمدندیر
(80- 71)
قبریم داشینه کیم، غم اودوندان زبانهدیر
جانی کیم جانانی اوءچون سئوسه، جانانین سئور
مهری کؤنلومده نهان اولدوغون اول ماه بیلیر
موژهم سرچشمهلر منزل قیلان آشوفته مجنوندور
غوبار- سجدهی- راهین، خط- لؤح- جبینیمدیر
دئمیش هر غؤنچهیه عاشقلیگین رازین صبا دئرلر
صبادن گوءل اوءزونده سوءنبول- پور پیچ و تاب اوینار
آه ائیلهدیگیم سرو- خورامانین اوءچوندور
قانسی گوءلشن گوءلبونی سرو- خورامانینجا وار؟
وه نه قامت، نه قیامتف بو نه شاخ- گوءل- تردیر؟
(90- 81)
حوءسنون اولدوقجا فزون، عشق اهلی آرتیق زار اولور
ائی گوءل، نه عجب سلسلهی- مشک- ترین وار
لحظه- لحظه لبین آنیب ائدیجک افغانلار
تؤکدوکجه قانیمی اوخون، اول آستان ایچر
گیریب مئیخانهیه، موغ مشرب ایله کیم کی، خو ائیلر
ساچین اندیشهسی تحریک- زنجیر- جنونومدور
منده مجنوندان فزون عاشقلیک استعدادی وار
موقوّس قاشلارین کیم، وسمه بیرله رنگ توتموشلار
آشیان- مورغ- دل زوءلف- پریشانیندادیر
ساقیا جام توت اول عاشقه کیم، قایغولودور
جانیمین جوهری اول لعل گوهر باره فدا
عمرومون حاصلی اول شیوه رفتاره فدا
درد چکمیش باشیم اول خال سیاه قربانی
تاب گورموش تنیم اول طرّۀ طرّاره فدا
گوزلریمدن ساچیلان قطرۀ اشگیم گوهری
لبلریندن توکولن لولوی شهواره فدا
چاک سینمدن اولان قانلی جگرپاره لری
مست چشمینده اولان قانلی غمزۀ خونخواره فدا
پاره پاره دل مجروحی پریشانیمدن
سرکوینده اولان هر ایته بیر پاره فدا
جان و دل قیدینی چکمکدن ئوزوم قورتادیم
جانی جانانییه ائتدیم دلی دلداره فدا
ای فضولی نولا گر ساخلارایسم جانی عزیز
وقت اولارکیم اولا اول شوخی ستمکاره فدا
ملا محمد فضولی
یار جور ائتمز مانا ، اغیار تعلیم ائتمه دن
بالله ، اغیار ائلیه ین احسانی یار ائتمز مانا
داغیدیر هر لحظه رخت عیشمی آهیم یئلی
هانسی نا حق ظلم دور کی ، روزگار ائتمز مانا
نقد جان تاراج غمدن ساخلاماق دشواردیر
عشق تا سنگ ملامت دن حصار ائتمز مانا
چرخ دن آشور مادان یادینله آه آتشین
قدر ائدیب گردون شرردن زر نثار ائتمز مانا
یاد لعلینله فضولی گوزله ییب راه عدم
وار بیر تدبیری اما اشکار ائتمز مانا
محمد فضولی