بایـــــرام

منیم حورمتلی دیلداشلاریم بیزی اوز باخیشلاریزینان سویوندورون

کوتاه درباره کلیبر

0 گؤروش
یازار:‌ اهرلی

http://bayram.arzublog.com/uploads/bayram/kaleibar30.jpg

شهرستان کلیبر

شهرستان کلیبر یکی از شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی است. طبق قرأین، شهرستان با منطقه تاریخی بَذّ (البَذّ؛ مثنی : بذّین /البذین ) ـ نیز بَد ـ منطبق است. ابن حوقل در سال ۳۶۷ هجری از کلیبر دیدن کرده و می‌نویسد، "سیاه کویه (قره داغ) کوهی بس بزرگ است و مردم آنجا به سیصد زبان تکلم دارند. در سراسر آن باغ‌ها و گل‌ها و آبراهه‌ها و نیز فلاحان دیده می‌شوند. سرزمینی پر برکت و حاصلخیز است، چنانکه میوه‌های آن هدر رود و خوردن آن رایگان است. در این ناحیه همیشه ابر است و آفتاب کمتر می‌تابد."

کلیبر دارای آب و هوای معتدل کوهستانی بوده و سراسر منطقه را جنگل‌های تنک و مراتع سرسبز پوشانیده و محل ییلاق عشایر دشت مغان و ارسباران(قره داغ) می‌باشد. این شهرستان تحت تأثیر آب و هوای خزری بوده و اغلب اوقات کوهستان هاای مرتفع را مه غلیظ می‌پوشاند. رود ارس از شمال آن می‌گذرد.

شهرستان کلیبر با ۳٫۷۰۲ کیلومتر مربع مساحت در ناحیه شمال شرقی استان آذربایجان شرقی واقع شده‌است. این شهرستان از سمت جنوب با شهرستان‌های اهر و ورزقان و از سمت غرب با شهرستان جلفا هم مرز است.

ارتفاعات مهم و پستی و بلندی ها : از لحاظ پستی و بلندی این شهرستان منطقه ای کوهستانی بوده و رشته کوه اصلی آن با نام قره داغ دارای قلل متعدد با ارتفاعات متفاوت باشد بیشتر قلل این رشته کوه در دو شهر اهر – کلیبر واقع شده و تنها قله سایگرم با ارتفاع 2750 متر در این شهرستان قرار دارد. قلل دیگر مانند گشت سر (2940 متر) قاضی بلاغ (2700 متر)، شیور (2652 متر)، سارپارق (2860 متر) و زینقالو (2900 متر) در دو شهرستان اهر و کلیبر استقرار یافته اند

یک گردشگر کانادایی کلیبر را اینگونه توصیف می‌کند، "شهری دورافتاده و خواب آلود در میا‌‌ن کوه‌های آذربایجان... مکانی است عالی‌؛ به طراوت و سر سبزی انگلیس و ورای ذهنیت ما از طبیعت کویری و خشک ایران. این جملات قابل تعمیم به اکثر قسمتهای شهرستان میشود که در غرب کلیبر واقع شده‌اند. در مسیر جاده کلیبر به عاشقلو، ییلاق‌هایی‌ همانند چپرلی و آغداش قرار دارند که میتوانند در صورت ترویج مناسب شهرستان را در موقعیتی منحصر بفرد قرار دهند. استراحتگاه‌های ساخته شده در دره مکیدی و آینالو به مکانهای جا افتاده گردشگری تبدیل شده اند، با این‌حال قلعه دره سی در ۳ کیلومتری جنوب غرب کلیبربعلت نزدیکی‌ به شهر موقعیت بهتری دارد  اخیراً در این منطقه عملیات اجرایی ساخت تله کابین و مجتمع تفریحی آغاز شده است. این مجموعه بسیار گسترده از بخشهای متنوعی مانند مجموعه تله کابین گردشگری، مجموعه رستوران های سنتی و مدرن، مجموعه اقامتی، مجموعه تفریحی و شهربازی، مجموعه ورزشی، مجموعه دهکده تندرستی، مجموعه شهرک سینمایی و رصدخانه، مجموعه باغ گل، باغ وحش، باغ پرندگان، پارک طبیعت، مجموعه خدمات عمومی و تجاری و فضاهای عمومی تشکیل شده است که در فازهای مجزا و زمان بندی های تعیین شده، اجرا خواهند شد.
نمایی از مراتع آغداش و چپرلی در اواسط خرداد.

بنا به نوشته روزنامه دنیای اقتصاد، تاسیسات آب‌درمانی متعلق که در تیر ماه ۱۳۹۲ راه اندازی شد، بزرگ‌ترین مجتمع آب درمانی کشور است. این مجتمع در زمینی به وسعت 12870 متر مربع در فاز اول احداث شده که شامل استخرهای سرپوشیده با سقف متحرک زنانه، مردانه، سونا و جکوزی، مجموعه رستوران، بوفه، کافی شاپ، سالن‌های ورزشی، بدنسازی، فضای بازی کودکان، رختکن‌های مجهز، پارکینگ و نمازخانه به علاوه واحدهای تجاری می‌باشد.

http://bayram.arzublog.com/uploads/bayram/kaleibar31.jpg

آرتــیغین اوخوماغا بورا کلیک اِئلین
یکشنبه 1396.2.31
بؤلوملر : تاریخیمیز ,

نظر زیباکلام در مورد شانس رئیسی در برابر روحانی

0 گؤروش
یازار:‌ اهرلی

http://bayram.arzublog.com/uploads/bayram/zibakalam_sadeq.jpg

«برای شخص آقای رییسی، اعلام کاندیداتوری خیلی وضعیت جالبی را رقم نخواهد زد. به این دلیل که به احتمال خیلی زیاد آقای رییسی از آقای روحانی شکست خواهد خورد و نمی‌تواند رای بیاورد. اگر قرار باشد آقای رییسی بعدها در مناصب مهم‌تری به عنوان یک گزینه جدی مطرح شود، این مساله سابقه خوبی در پرونده شخص آقای رییسی نخواهد بود.»

روزنامه اعتماد نوشت: «کمتر از یک ماه تا انتخابات ریاست‌جمهوری ٩٦ باقی مانده است و معادلات انتخاباتی کم‌کم تصاویر واضح‌تری از انتخابات آتی را به نمایش می‌گذارند. اصلاح‌طلبان از مدت‌ها پیش حمایت خود را از کاندیداتوری حسن روحانی اعلام کرده‌اند اما جناح راست روزهای سختی را برای رسیدن به کاندیدای مورد حمایت خود پشت سر می‌گذارد. چند وقتی است که برخی طیف‌های اصولگرا از اجماع بر سر کاندیداتوری سیدابراهیم رییسی صحبت می‌کنند؛ فردی که به اعتقاد صادق زیباکلام، استاد دانشگاه، می‌تواند شانسی برای وحدت و اجماع اصولگرایان باشد و حتی اصولگرایانی که با او مخالف هستند نیز لنگان‌لنگان پشت سر او قرار خواهند گرفت. این فعال سیاسی همچنین معتقد است که اگر ابراهیم رییسی کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری نیز باشد، نمی‌تواند پیروز میدان رقابت باشد.

ارزیابی تان از فضای سیاسی کنونی کشور چیست؟ چرا اصولگرایان و جمنا اصرار بر کاندیداتوری آقای رییسی دارند؟ آیا آقای رییسی می‌تواند ناجی جناح راست باشد؟

اصلاح‌طلبان در انتخابات آتی یکپارچه حاضر خواهند شد و از آقای روحانی حمایت خواهند کرد. در حالی که اصولگرایان بر خلاف رقبای‌شان توان و ظرفیت رسیدن به وحدت و اجماع را ندارند. افراد زیادی از این جناح سیاسی خود را در قد و قامت ریاست‌جمهوری می‌بینند و ایجاد وحدت بین آنها نیز کاری بسیار مشکل خواهد بود. حجت‌الاسلام رییسی تنها نامزد اصولگراست که می‌تواند مخرج مشترک اصولگرایان باشد. اگر آقای رییسی به عرصه انتخابات بیاید و رسما اعلام کاندیداتوری کند، به استثنای طرفداران آقای احمدی‌نژاد، مابقی اصولگرایان از ایشان حمایت خواهند کرد. حتی کسانی که قلبا حاضر به حمایت از او نیستند، دست کم سکوت می‌کنند. بنابراین این تنها راهی است که می‌تواند اصولگرایان را از این وضعیت آمپاس و بن‌بستی که به آن گرفتار شده‌اند، بیرون بیاورد. باید در نظر داشت که در حال حاضر حداقل ١٤ نامزد انتخاباتی در صف کاندیداتوری از سوی اصولگرایان قطار شده‌اند. این در شرایطی است که آقای رییسی بپذیرد که نامزد انتخاباتی شود.

مشکل اساسی‌تری که باید به آن پاسخ داده شود این است که شانس آقای رییسی در برابر آقای روحانی چقدر است؟ من فکر می‌کنم حتی اگر آقای رییسی هم کاندیدای اصولگرایان شود و همه اصولگرایان پشت سر او قرار بگیرند، باز هم او در برابر آقای روحانی شانسی برای پیروزی ندارد و به احتمال خیلی زیاد شکست خواهد خورد. در واقع آمدن آقای رییسی تنها یک مشکل را حل می‌کند و آن هم حل اختلافات و شکاف‌هایی است که درون جریان اصولگرایی وجود دارد. به این معنا که به جز جریان آقای احمدی‌نژاد، مابقی اصولگرایان حتی آنهایی که موافقش هم نیستند، این مساله را ابراز نمی‌کنند و لنگ‌لنگان پشت سر آقای رییسی قرار می‌گیرند. از جهت ایجاد وحدت، آمدن آقای رییسی برای اصولگرایان یک نسخه شفابخش است و او می‌تواند از این منظر ناجی جناح راست باشد. لیکن برای شخص آقای رییسی، اعلام کاندیداتوری خیلی وضعیت جالبی را رقم نخواهد زد. به این دلیل که به احتمال خیلی زیاد آقای رییسی از آقای روحانی شکست خواهد خورد و نمی‌تواند رای بیاورد. اگر قرار باشد آقای رییسی بعدها در مناصب مهم‌تری به عنوان یک گزینه جدی مطرح شود، این مساله سابقه خوبی در پرونده شخص آقای رییسی نخواهد بود. بسیاری خواهند گفت که کسی که در انتخابات ریاست‌جمهوری شکست خورده است و مردم به او رای نداده‌اند، می‌تواند مناصب بالاتری داشته باشد؟ اگر چه قانونا منعی وجود ندارد اما از نظر پرستیژ اجتماعی و افکار عمومی برای آقای رییسی چندان خوب نیست که در این موقعیت قرار بگیرد. لذا او تردیدهایی جدی دارد که وارد مبارزه انتخاباتی شود یا خیر. در عین حال خیلی از اصولگرایان او را به سمت کاندیداتوری در انتخابات هل می‌دهند و به او می‌گویند که معلوم نیست که از آقای روحانی شکست بخورد و ثانیا اگر چنین شود آن برنامه همچنان سر جای خود محفوظ است. ضمن این که به او می‌گویند که آمدنش باعث می‌شود اصولگرایان از وضعیت آشفته، بلاتکلیف و اختلافاتی که به آن دچار شده‌اند، خارج شوند.

فکر می‌کنید ایشان به عرصه انتخابات می‌آید یا خیر؟

من فکر می‌کنم همچنان نگران است که اگر بیاید و از آقای روحانی شکست بخورد، از نظر پرستیژ اجتماعی برایش خوب نباشد. به نظر من فشارها روی ایشان ظرف یک هفته آینده افزایش پیدا خواهد کرد تا ایشان در انتخابات ریاست‌جمهوری دوازدهم ثبت نام کند. فکر می‌کنم ترجیح می‌دهد که وارد رقابت انتخابات ریاست‌جمهوری نشود.

از حیث رقابت انتخاباتی، کاندیداتوری آقای رییسی به نفع روحانی است یا به ضررش؟ این مساله رقابت را برای روحانی سخت می‌کند یا خیر؟

اگر آقای رییسی در انتخابات آتی کاندیدا شود، بعد از آقای احمدی‌نژاد جدی‌ترین رقیب خواهد بود. او می‌تواند از سوی جناح راست آقای روحانی را مورد چالش قرار دهد. هیچ‌یک ١٤ نامزد اصولگرا، یعنی نه آقای قالیباف، نه آقای سعید جلیلی و نه آقای عزت‌الله ضرغامی از شانس حجت‌الاسلام رییسی برای رای‌آوری برخوردار نیستند. بنابراین اگر آقای رییسی نامزد شود، آقای روحانی مجبور است که او را خیلی جدی بگیرد و تلاش خیلی مضاعفی برای تبلیغات انتخاباتی به کار ببندد. از این منظر می‌توان گفت که کاندیداتوری آقای رییسی وضعیت انتخابات را برای آقای روحانی جدی می‌کند.

کاندیداتوری آقای رییسی تاثیری برای مشارکت مردمی در انتخابات آتی هم خواهد داشت؟

حضور آقای رییسی به عنوان کاندیدا در انتخابات، مشارکت مردمی را بیشتر خواهد کرد. برای آن که انتخابات به سمت دو‌ قطبی شدن می‌رود. یک قطب اصولگرایان و یک قطب دیگر طرفداران مرحوم آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی و رییس دولت اصلاحات و طرفداران اصلاحات و میانه‌رو خواهند بود. یک انتخابات کاملا دوقطبی به وجود خواهد آمد و همین دو قطبی شدن انتخابات است که مشارکت مردمی را بالا می‌برد.

برخی تحلیلگران معتقد بودند که بخشی از پایگاه اجتماعی جناح راست در انتخابات ٩٤ مایوس شده و پای صندوق رای حاضر نشده است. آیا آقای رییسی می‌تواند این پایگاه اجتماعی را پای صندوق رای بکشاند یا خیر؟

به جز طرفداران آقای احمدی‌نژاد مابقی پایگاه اجتماعی اصولگرایان پای صندوق رای می‌آیند و به آقای رییسی رای می‌دهند.

هدف احمدی‌نژاد و جریان نزدیک به او از حضور در انتخابات و فعالیت در این زمینه را چه می‌دانید؟

اگر موافقت می‌شد که شخص آقای احمدی‌نژاد در انتخابات شرکت کند، قطعا یک نامزد جدی در مقابل آقای روحانی محسوب می‌شد. آقای احمدی‌نژاد خیلی بیشتر از حجت‌الاسلام رییسی پایگاه اجتماعی دارد. در صورت حضور احمدی‌نژاد یک رقابت خیلی تنگاتنگی شکل می‌گرفت اما با نیامدن او مساله کاندیداتوری آقای بقایی تنها یک مانور سیاسی و یک برنامه تبلیغاتی است. برای این که شخص آقای بقایی هم می‌داند که شورای نگهبان با کاندیداتوری‌اش موافقت نخواهد کرد. البته مقصود من به هیچ‌ وجه این نیست که آقای بقایی نباید در انتخابات شرکت کند بلکه کاملا مخالف هستم که آقای بقایی رد صلاحیت شود. این مساله جزو حق و ابتدایی‌ترین حقوق شهروندی آقای بقایی و هر یک از شهروندان است که در انتخابات شرکت کنند. بنابراین به هیچ‌وجه با ردصلاحیت او موافق نیستم. با این حال فکر می‌کنم شورای نگهبان آقای بقایی را رد صلاحیت خواهد کرد و خود آقای بقایی هم این مساله را می‌داند. علت این تحرکات انتخاباتی هم انجام می‌دهند فقط و فقط مانور سیاسی برای این است که خود را در فضای سیاسی کشور زنده نگه دارند. می‌دانند که در مقام واقعیت شانس زیادی برای تاییدصلاحیت آقای بقایی وجود ندارد.

کارکرد آقای جلیلی را برای جناح راست چه می‌دانید؟ ضمن این که او همکاری با جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی و سازوکار وحدت اصولگرایان را نپذیرفته است.

هیچ شانسی برای آقای دکتر جلیلی نمی‌بینم و فکر می‌کنم او حتی چهار میلیون رای سال ٩٢ را نیز نخواهد آورد. به جز بخشی از اصولگرایان تندرو، فرد دیگری به ایشان رای نخواهد داد.

آرتــیغین اوخوماغا بورا کلیک اِئلین
پنجشنبه 1396.2.28
بؤلوملر : ائشیتملی سوزلر ,

میرزه تاغی / شعر طنز ترکی انتخاباتی

0 گؤروش
یازار:‌ اهرلی

http://bayram.arzublog.com/uploads/bayram/entekhabat00.jpg

میرزه تاغی
مجلسه کاندید اولوب میرزه تاغی
باش کسیر شمشیرینین دال قاباغی
چوخ آغیردیر دییه سن طمطراغی
بئلــــه کی حددن آشیبدیر قوناغی
ساتیب الدن چیخادار مولکی باغی
دوشه جکـــــدیر هچَله میرزه تاغی
………………………………..
اینـــدیـدن چوخــــلارین آلمیش پولونان
اَل تـــــــوتور هر کسه بیر جور یولونان
چوخونون بوینـــــونا مینمیش چولونان
صیغه سین کسـدیریب اون بئش دولونان
بیلسه آرواد آلاجاقدیر طلاغی
دوشه جکدیر هچَـله میرزه تاغی
…………………………….
پَه آتونــــان بو بشــــــر شرم ائله مز
دوشمنـــــه بوینــــون اَیَر شرم ائله مز
اوزونـــــه ائل تــوپورر شرم ائله مز
گونـــــده یوز یول اَل اؤپر شرم ائله مز
هارا گئتسن گلر اوردان سوراغی
دوشه جکــــدیر هچَله میرزه تاغی
………………………………
یوخــــــــدو بیر بنــدبره برکیتمیه بو
چالیشیــر بیـــــــر کسی اینجیتمیه بو
آنـــــــد ایچیب چیخسا اگر ایتمیه بو
قالمـــــاییب کتده حوضور گئتمیه بو
ایندی دای ساده دَییل کند اوشاغی
دوشه جکدیر هچَـــــله میرزه تاغی
…………………………………
آقانیـــــــــن یئــدی قلم حیله سی وار
گونده آروادلار اوچـون روضه سی وار
سوتی قنــــــــــادیسی یا میوه سی وار
جوجــــه سی اولماسادا ، قیمه سی وار
نئچه آیلاردی کی سونمور اوجاغی
دوشه جکدیر هچَـــــــــله میرزه تاغی
……………………………………
چوخونا وعده وئریب ایش وئره جک
چوخلو دیشسیز قوجایا دیش وئره جک
سیزه آهــــن، بیزه کرپیش وئره جک
شاها شاهاتدا وزیر کیش وئره جک
ایندیدن طوفان ائدیر قاش قــاباغی
دوشه جکدیر هچَـــــــله میرزه تاغی
…………………………………..
هله لیک هر یئته نین قـــــارداشیدیر
سیرتیلیب ، اوزلولرین لاپ باشیدیر
بو توخوم شیطانین اؤز یولداشیدیر
هــــر کس آلانسا بونا چوخ ناشیدیر
یئل ویـریب دوشسه باشیندان پاپاغی
دوشه جکدیر هچـــــَله میرزه تاغی
……………………………….
بئــــــله کاندیدلــرینن وای وطنه
چالیرام هر گئجه لای لای وطنه
وئرمسک بیزلر اگر های وطنه
قــورخورام گلمیه یاز یای وطنه
حق اگر اولسا بو خلقین دایاغی
دوشه جکدیر هچَــله میرزه تاغی
……………………………..
آییلیب میلّتیمز یاتمیـــــــــــــاجاق
حقی ناحقـــــــه گورا آتمیــاجاق
پولا هئچ کس نظرین ساتمیاجاق
پیسی دای یاخشییا ائل قاتمیاجاق
ائلیمیز یاخشی گؤرور دای اوزاغی
دوشه جکـــــــــدیر هچَله میرزه تاغی

آرتــیغین اوخوماغا بورا کلیک اِئلین
شنبه 1396.2.23
بؤلوملر : ائشیتملی سوزلر ,

شعر طنز انتخابات از هالو

0 گؤروش
یازار:‌ اهرلی

http://bayram.arzublog.com/uploads/bayram/tanz_entekhabat3.jpg

آهای ای خلق ایرانی کجایید؟

زمان رای گیری شد، بیایید

بیایید ای خلایق از چپ و راست

که میهن باز محتاج شماهاست


اگر بی کار هستی یا "سر کار"

اگر هستی "سر و مر" یا که بی مار!

بیا ای هموطن، ایرانی پاک

طرفداران من، قوم یقه چاک

بیا با نای و شیپور و دف و بوق

بریز آرای خود را توی صندوق

به نفع من بده رای خودت را

که من بهترترینم جان مولا

چه کس گفته که فرزندان بهتر

نماید زندگی را هر چه بهتر

که هر فرزند یعنی یک عدد رای

به شرطی که به این جانب دهد رای

 


کنم ایران و ایرانی سر افراز

کنم مرغ شما را اردک و غاز

جهان را پر ز های و هوی سازم

کچل ها را همه پر موی سازم

گهی ال کرده گه بل میکنم من

صدای خویش را ول می کنم من

که ای مردم، خلایق، ایهاالناس

به روی یازده من می کشم آس

اگر دادم خزر را از کف آسان

کویر لوت را سازم گلستان

چنان فیلی هوا بنمایم این بار

که دود از کله ات خیزد چو سیگار

به هن و هن بیندازم نفس را

براندازم ز بن نسل مگس را

که ننشیند به روی کله ی تاس

خصوصا کله ی تاس کل عباس

صدای وزوزش را می برم من

قسم بر جان مولا می خورم من

که ما بین همه سر تر منم من

غولنج غول ها را بشکنم من

چنان با پنبه کله می برم نرم

که قیصر گوید: "ایولا دمت گرم"

بود در کیسه و در چنته ی من

هزاران وعده اما پای خرمن

گداها را نمایم راکفلرها

به زیر پای هر یک رامبلرها

قسم بر تار موی هر چه مرده

کنم بهر شما تخم دو زرده

شیاطین بزرگ و بچه خناس

یوسوس فی صدور الناس وسواس

ز هول من گریزان است و ویلون

خرد سوراخ موشی را دو ملیون

عمو سام از چک من گوید ای آخ

نشانش می دهم یک دانه بیلاخ

من آن هستم که رستم بود قلدر

کنم هرکول را با یک لگد قر

اگر چه بی سبیل و ریش هستم

برای تاس تان "جف شیش" هستم

غم ت را خوش به حالش می کنم من

"دل ای دل" را حلالش می کنم من

کنم کاری که روز و شب بخندی

چغندر را کنم سیب پشندی

هر آن چه دیگران گویند باد است

تز من "مرده باد و زنده باد" است

 


خلایق اقتدا بر من نمایید

ادای دین بر میهن نمایید

به پیش ای هموطن، بازو به بازو

برای رای بر آقای هالو

آرتــیغین اوخوماغا بورا کلیک اِئلین
جمعه 1396.2.22
بؤلوملر : ائشیتملی سوزلر ,

یاشاسین تراختور یاشاسین بوتون تراختور چیلار

0 گؤروش
یازار:‌ اهرلی

http://bayram.arzublog.com/uploads/bayram/traxtur.jpg

قهرمان جام حذفی در خرمشهر مشخص می‌شود.

پنج‌شنبه ۲۱ اردیبهشت ۹۵، فینال جام حذفی

تراکتورسازی تبریز- نفت تهران

ساعت ۲۰:۳۰ در ورزشگاه نفت و گاز اروندان خرمشهر



تراکتورسازی تبریز و نفت تهران در فینال جام حذفی در خرمشهر رودرروی هم قرار می گیرند. این برای دومین سال متوالی است که فینال جام حذفی در خرمشهر و در ورزشگاه اروندان برگزار می شود.

قهرمانی در جام حذفی می تواند پایانی خوش برای هر یک از دو تیم رقم بزند.

درست است که تراکتورسازی در لیگ سوم شد اما قهرمانی در جام حذفی باعث خواهد شد تا هواداران پرشور این تیم از تیمشان رضایت کامل داشته باشند. تراکتورسازی با سومی در لیگ سهمیه حضور در پلی آف لیگ قهرمانان آسیا را کسب کرده است و با قهرمانی در جام حذفی به سهمیه مستقیم می رسد.

بازی فردا برای نفت تهران و علی دایی به مراتب مهم تر است. نفت در ماه های اخیر مشکلات زیادی داشت. در لیگ اصلا خوب نتیجه نگرفت و تا رده نهم پایین آمد. این تیم در هشت بازی آخر خود در لیگ برتر برنده نشد. قهرمانی در جام حذفی باعث خواهد شد تمامی این تلخی ها فراموش شود و نفت آسیایی شود.

تقابل علی دایی و امیر قلعه‌نویی همیشه جذاب است. دایی البته به دلیل محرومیت نمی‌تواند تیمش را هدایت کند. هر دو مربی دو بار قهرمان جام حذفی شدند و در پی قهرمانی سوم‌اند.

دایی برای قهرمانی مشکلات زیادی دارد. او سه بازیکن محروم دارد؛ احمد آل نعمه، بوعذار و توحید غلامی. به این سه محروم باید سه مصدوم هم اضافه کرد. ایمان مبعلی، میلاد فخرالدینی و ارسلان مطهری هم آسیب دیده‌اند و دایی واقعا کار سختی در فینال دارد.

در آنسوی میدان تراکتورسازی بازیکن مصدومی ندارد، اما جاسم کرار محروم است.



نفت تهران ۵بازی متوالی است که تراکتورسازی را نبرده است.

تراکتورسازی رفت و برگشت نفت تهران را شکست داد.

دایی و قلعه‌نویی تاکنون ۱۳ بار با تیم های مختلف مقابل هم قرار گرفتند که هرگز دایی برنده این دوئل نبوده است.

تیم داوری: سیدمهدی سیدعلی با کمک سعید علی نژادیان و سعید قاسمی


دوسلاریم خاهیش الیرم  سایتین سول الینده کی سورغودا شیرکت اِلین نظریزه هانسی تیم جام حذفینی اودابیلر؟


آرتــیغین اوخوماغا بورا کلیک اِئلین
پنجشنبه 1396.2.21
بؤلوملر : ینی خبرلر,

اورک یازیلاری

0 گؤروش
یازار:‌ اهرلی

http://bayram.arzublog.com/uploads/bayram/gapilar.jpg
بوتون قاپیلاری آچیق قوْیموشام
نه خیالین گئدیر
نه سن گلیرسن

آرتــیغین اوخوماغا بورا کلیک اِئلین
چهارشنبه 1396.2.20
بؤلوملر : شکیل لر,

ابوالقاسم نباتی

0 گؤروش
یازار:‌ اهرلی

http://bayram.arzublog.com/uploads/bayram/abolgasem_nabati.jpg

سید ابوالقاسم نباتی، (1812-1873) — 19-جو عصر ایران آذربایجانینین ادبیاتی‌نین نماینده‌سی. حیات و یارادیجی‌لیغی ایله باغلی مختلیف ضدیت‌لی فیکیرلر وار


یاشاییشی


ابوالقاسم نباتی‌نین مزاری - اوشتبین کندی

ابولقاسم نباتی ایران آذربایجانین قاراداغ ویلایتی‌نین دیزمار ماحالی‌نین اوشتبین (اوشتیبین) قصبه‌سینده روحانی عائله‌سینده آنادان اولموشدور. اونون اصلی قدیم دؤورلردن بری عربیستاندا، ایراندا و آذربایجاندا گئنیش یاییلمیش نباتی‌لر طایفالاریندان‌دیر. آتاسی سید میر یحیی مؤحترم اوشتبینده و یاخین کندلرده درویش‌لیک ائدیر، مختلیف ایسلامی عقیده‌لری یاییردی. نباتی ایلک تحصیلینی آتاسین‌دان آلمیش، کلاسیک پوئزیانی، خصوصیله حافظ یارادیجی‌لیغینی و شرق تصوف ایدئیالارینی دریندن اؤیرنمیش‌دیر. یئنی‌یئتمه چاغلاریندان آتاسینا قوشولوب قلندرلیک ائدن نباتی آذربایجانین چوخ یئرلرینی پییادا گزیب دولاشمیش‌دیر. شعرلرین‌دکی بیوقرافیک ایشاره‌لردن معلوم اولور او، قاراداغ‌دان باشقا قاراباغدا-عسگراندا، آغدامدا، هیندارخدا و موغاندا، سالیاندا، لنکراندا، تبریزده، خوراساندا اولموش، بو یئرلرین ادبی-مدنی حیاتی ایله ماراقلانمیش‌دیر.

نباتی 1873-جو ایلده اوشتبینده وفات ائتمیش و اورادا کند قبریستانلیغیندا دفن ائدیلمیش‌دیر.

نباتی‌نین پئشه‌سی

نباتی حاققیندا یازی یازانلارین بیر چوخو دئییرلر کی نباتی مالدارلیق ایشیله مشغول اولارمیش. اونون خان چوبان تخلص سئچمگینی‌ده، پئشه‌سی ایله باغلی بیلیرلر. «ابوالفضل حسینی» آشاغیداکی شعره استناد ائدرک، اونون، مطلق چوبان اولدوغونو اؤنه سورور:

قویونو یوز ائیله‌دیم بو چؤلده قیشلاق ائتمنم، زینت ملکِ موغان، اولتانی گؤزلر گؤزلریم.

نباتی تخلوصو

سید ابوالقاسم نباتی‌دن قاباق بو تخلّصو سئچن باشقا شاعیرلرده واردیرلار. او جمله‌دن هیجری اونونجو عصرده یاشایان «نباتی تبریزی» آدلی شاعیریمیزین آدی، تحفه‌ی سامی تذکره‌سینده گئدیر. «سام میرزا»، اوندان بو بئیتی‌ده نقل ائدیر:

از هوای آن لب شیرین، نباتی روز و شب، چون مگس خود را درون شهد ناب انداخته.

سفرلری

نباتی‌نین شعرلریندن، اونون سفر اهلی اولدوغو آیدینلاشیر. قاراداغ و آذربایجانین بیر چوخ کندلری و شهرلرینی گزمیشدیر. اوشتوبون اطرافی و دیزمار ماحالیندان علاوه، آغدام، لنکران، سالیان و سائره یئرلره گئتمیشدیر. خوراسان و تبریزده هابئله اردبیل‌ده‌ده اولموشدور. ولاکین تبریز و یا اردبیلده هانسی زامان و نئچه ایل دایاندیغیندان هله‌لیک خبریمیز یوخدور.

اوشتوبین

اوشتوبین کندی آراز چایی یاخینلیغیندا، قولان و هئراز کندلری یانیندا ایکی داغ آراسیندا و بیر بؤیوک قایا أوزه‌رینده تیکیلمیشدیر. کند اهلی اسکی زامانلاردان باغدارلیق و مالدارلیق پئشه‌لری ایله مشغول اولموشلار. حال حاضیردا هئراز کندی داغیلمیشدیر و یئرلرینه أوشتوبین اهالیسی صاحیب چیخمیشلار. اوشتوبین کندی مزارلیغیندا، مرمردن یونولموش باش داشلاری واردیر. اونلارین ایچیندن «خواجه ملک» مزاری باش داشی أوزه‌رینه 843 هـ . و «خواجه احمد» باش داشی أوزه‌رینه 976 هـ . تاریخلری اوخونماقدادیر.

یارادیجیلیغی

دکتر حسین محمدزاده صدیقین نباتی نین یارادیجیلیغی باره‌سینده بئله دئییر:

«نباتی اؤز یارادیجیلیغیندا هم رسمی کلاسیک ادبی مکتبینه باغلیلیق گؤستریر و همده شیفاهی ادبیاتیمیز و عاشیق ادبیاتی یولون تعقیب ائدیر. کلاسیک مکتبه باغلی، قصیده، غزل، مخمس، مسدس، مستزاد، ترجیع بند، روباعی و دوبئیتی یازمیشدیر. شیفاهی ادبیات ساحه‌سینده ایسه قوشما، گرایلی، بئشلیک و تجنیس قلمه آلمیشدیر. کلاسیک دیلینده‌ده شیفاهی ادبیات دیلی‌نین تأثیری گؤرسنیر، غزللری، باشقا شاعیرلرین غزللرینه نیسبت، چوخ ساده دیل ایله یازیلمیشدیر. قافیه و وزن عیبلری‌ده چوخ آز گؤزه دگیر. غزللرینده أن بؤیوک غم، هیجران و آیریلیق غمیدیر.»

نباتی عاشیق شعری ایله تانیش اولان بیر ادیبدیر. اونون دیوانی‌نین یاریسی عاشیق شعرلری نوعوندادیر. او دور کی یارادیجیلیغی گله‌جک عاشیق ادبیاتیندا تأثیر بوراخمیشدیر. عاشیقلار اونون حاققیندا نباتی و خان چوبان آدلی ایکی دستان قوشموشلار. بو ایکی دستانین یارادیلماسی، عاشیقلار طرفیندن اونا بسلنن حؤرمت علامتی‌دیر. 

یارادیجیلیغی


ابوالقاسم نباتی‌نین تورکجه دیوانی

نباتی "مجنون"، "مجنونشاه"، "خان‌چوبانی" تخلص‌لری ایله یازمیش‌دیر. او، هم کلاسیک شرق، هم ده آشیق شعری طرزینده اوریجینال اثرلر یاراتمیش‌دیر. یارادیجیلیغیندا قوشما، تجنیس، گرایلی، غزل (قزل)، چارپا، بحری-طویل کیمی ژانرلارا یئر وئرمیش‌دیر. 400 بئیته یاخین شعری ایلک دفعه 1845-جی ایلده تبریزده چاپ اولونموش‌دور. بوندان بیر نئچه ایل سونرا 7500 مصراع‌دان عبارت "نباتی" دیوانی ایشیق اوزو گؤرموشدور. بو دیوانین‌داکی شعرلرین یاریسی آذربایجان تورکجه‌سینده، یاریسی فارسجادیر. آنجاق نباتی‌نین هئجا وزنینده، خالق شعری اوسلوبوندا یازدیغی قوشمالارین، گرایلی‌لارین چوخو بو دیوانا داخیل ائدیلممیش‌دیر. بو اثرلر ایسه نباتی یارادیجی‌لیغی‌نین أن گؤزل اؤرنک‌لرین‌دن‌دیر. خالق پوئزیاسی روحوندا یازدیغی بعضی شعرلرینده نباتی "خان‌چوبانی" تخلصون‌دن ده استفاده ائدیب. احتمال‌لارا گؤره، 18-جی عصرده "خان‌چوبان" آدلی بیر شاعر ده یاشامیش و اونون آدییلا باغلی "خان‌چوبانی" داستانی یارانمیش‌دیر. نباتی‌نین حیاتی بو داستانلا سسله‌شیر. اونا گؤره، عادتن خان‌چوبانینا عاید ائدیلن و بیر ماهنی کیمی ده خالق آراسیندا چوخ مشهور اولان "آپاردی سئل‌لر سارانی" شعری‌نین ده مؤلفی نباتی ساییلیر. نباتی قوشمالاری‌نین اساس موضوسو محبت‌دیر. لیریک اونون شعرلری‌نین هامی‌سی اوچون سجیوی‌دیر. نباتی آیدین جناس قافیه‌لردن عبارت تجنیس‌لر ده یازمیش‌دیر: "گؤزلر نه گؤزلر"، "او اوز بو اوزه" و س. نباتی قوشمالاری اؤز لاکونیک‌لیگی ایله سئچیلیر. شاعر کئچیردیگی معنوی بحران‌لاری "لنگم"، "نه‌دیر" ردیف‌لی قزل‌لرینده تصویر ائتمیش‌دیر. اونون محبت مووضولو غزل‌لری ده وار.

نباتی کنگره‌سی

1372 -نجی ایلده کلیبر شهرینده نباتی شرفینه ادبی کنگره قورولدی. بو کنگره موناسیبتی ایله نباتی‌نین اثرلری ایکی جیلدده نشر اولدی. هر ایکی جیلیدی نشره حاضیرلایان دکتر ح. م. صدیق ایدی. تورکجه دیوانی 480 صحیفه‌ده بو کنگره‌ده عرضه اولوندی. کنگره‌ده تبریزدن گلن عالیملر کنفرانس وئردیلر و نباتی‌نین مقبره‌سی و مزارینی احیا ائتمک اوچون تصمیم توتدولار.

شعرلریندن نمونه‌لر

تورکجه شعرلری

گؤره سن من نییه یارب بئله نالان اولدوم؟

غلط ائتـدیم کی سنه واله و حئیران اولدوم.

اودا یاخدین من بیچاره نی پروانه کیمی،

آجیغینگلدی مگر عاشیق انسان اولدوم؟

سود و سرمایه می‌مجموع ألیمدن آلدین

نییه کیم زاهید اولوب مسجده دربان اولدوم!

فارسجا شعرلری

عمر چون همدم مرگ است چه هشتاد چه بیست

خوشدل آن کس که در این میکده آزاد بزیست

ای نباتی بنگر این گهر از مخزن کیست

گفتمش سلسله زلف بتان از پی چیست

گفت حافظ گله‌ای از شب یلدا می‌کرد

آرتــیغین اوخوماغا بورا کلیک اِئلین
دوشنبه 1396.2.18
بؤلوملر : آدلی سانلیلار ,

اسامی نمایندگان تورک در مجلس

0 گؤروش
یازار:‌ اهرلی

http://bayram.arzublog.com/uploads/bayram/nomayandegan_turk.jpg

اسامی نمایندگان تورک در مجلس. تصوریر بزرگ : اینجا

نام  70/ هفتاد تن از نمایندگان ترک در مجلس شورای اسلامی

 وجود نمایندگان ترک از استان های چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، خراسان شمالی، خراسان رضوی، کرمان، قم، اصفهان، همدان، مرکزی، قزوین، گیلان، گلستان وجوب این مساله را بر بیش از هرزمان بر دوش نمایندگان ترک در مجلس سنگین می کند.

1-  آذربایجان شرقی

تبریز ، علیرضا بیگی مسعود پزشکیان محمد حسین فرهنگی شهاب الدین بی‌مقدار علیرضا منادی زهراساعی،اهر بیت الله عبدالهی، بستان اباد محمد وحدتی هلان، بناب ضیاءالله اعزازی، سراب :یوسف داوودی،شبستر معصومه آقاپور،کلیبر قلی الله قلی زاده، مراغه محمدعلی حسین‌زاده، مرند محمد حسن نژاد،ملکان سلمان خدادادی، میانه یعقوب شیویاری فردین فرمند،هشترود سید حمزه امینی،ورزقان رضا علیزاده

2-  استان آذربایجانغربی،ماکو: شریف پور، سلماس: برزگر، خوی: کبیری، اورمو:*قاضی پور* بهادری، حضرت پور،میاندواب محبی نیا

3-  استان اردبیل،اردبیل:صدیف بدری، رضا کریمی، محمدفیضی،پارس اباد مغان:شکور پورحسین شقلان،خلخال:بشیر خالقی،گرمی و مغان: میر حمایت میرزاده،مشکین شهر:ولی ملکی

4-  استان اصفهان اصغر سلیمی سمیرم،اکبرترکی فریدون چادکان فریدونشهر، محسن کوهکن نماینده لنجان

5-  البرز ، عزیزاکبریان کرج، محمدمحمودی شهریار، حسین نقوی ورامین اصالتا ازترکهای ورامین

6-  تهران، محمدرضا بادامچی، علی نعمتی، الیاس حضرتی

7-  چهارمحال وبختیاری، شهرستان بروجن  خانم خدیجه ربیعی فرادنبه از ترکهای قشقایی

8-  خراسان رضوی ،هادی شوشتری متولد روستای ینگیجه بخش سرولایت نیشابور نماینده قوچان ازترکهای بیات، رمضانعلی سبحانی فر متولد جغتای نماینده سبزوار  ازترکهای جغتای، حمید گرمابی متولد شهر همت اباد شهرستان فیروزه - نیشابور نماینده نیشابور ازترکهای بیات

9-  خراسان شمالی ، عبدالرضا عزیزی نماینده  شیروان ازاصل پانزدهم حمایت کردازترکهای گرایلی، علی قربانی نماینده بجنورد ازترکهای گرایلی

10-  زنجان زنجان، علی وقفچی ، فریدون احمدی، ابهرو خرمدره محمد عزیزی،قیدار: دکتر احمد بیگدلی،ماهنشان مرتضی  خاتمی

11-  فارس فیروزاباد: کورش کرمپور ازترکهای قشقایی، مرودشت محمد مهدی برومندی ازترکهای قشقایی

12-  قزوین،شهرستان بویین زهرا و آوج:  آقای بابایی

13-  قم: احمد امیرآبادی فراهانی

14-  کرمان سیرجان و بردسیر شهباز حسن پور بیگلری

15-  کهگیلویه یاسوج، تاجگردون

16-  استان گلستانکلاله و مراوه :  شهرام غراوی، گنبد قرجه طیار،  بندر تورکمن: نورقلی پور

17-  استان گیلان، آستارا ولی داداشی ، انزلی حسن خسته بند

18-  استان مرکزی، شازند، علی ابراهیمی ، ساوه محمدرضامنصوری، فراهان و تفرش  محمد حسینی

19-  استان همدان، رزن:  لطفی حامی اصل پانزدهم قانون اساسی درتبلیغات انتخاباتی،بهار و کبودرآهنگ: پورمختار،تویسرکان محمدمهدی مفتح

آرتــیغین اوخوماغا بورا کلیک اِئلین
پنجشنبه 1396.2.14
بؤلوملر : ائشیتملی سوزلر ,

تورکجه شعر بیلگیسی - بیرینجی درس

0 گؤروش
یازار:‌ اهرلی

http://bayram.arzublog.com/uploads/bayram/2ashiq.jpg

اؤن سؤز و شعر تورکجه ده

 آذربایجان شفاهی ادبیاتی ، عصرلر بویونجا دیاریمیزدا یارانان بؤیوک بیر بدیعی خزینه‌دیر. بو خزینه‌نین دگرلی اینجیلری‌نین بؤیوک بیر قیسمی توپلانیب آراشدیریلمامیشدیر. بیز بو آردیجیل یازیلاریمیزدا ؛ بو بؤیوک بدیعی خزینه‌میز حاققیندا سؤز آچاجاغیق. حؤرمتلی اوخوجولار بو ساحه‌ده هم نظری مقاله‌لری و هم‌ده شفاهی ادبیاتیمیزین مختلف قوللارینا عاید توپلادیقلاری نوعلاری نشر اوچون بیزه گؤندره بیلرلر.

شفاهی ادیباتیمیز مختلف مضمون و فورم نوعلارینا گؤره بؤلونموشدور لاکن بیرینجی باخیشدا، ایکی آنا قولا آیریلماقدادیر.

1.      منظوم نوعلار.

2.      منثور نوعلار.

بو ایکی آنا قولون ایچینده گئنیش مقیاسدا یاییلان «منظوم- منثور نوعلار»دا آراشدیر مالی‌دیر.

 

1.     منظوم نوعلار

شفاهی ادبیاتیمزدا منظوم سؤزلره عمومیتله «قوشما» دئییلر. بو سؤز «قوشماق» مصدریندن آلینمیشدیر. ایندی آذربایجان تورکجه‌سینده‌ده همین معنادا ایشله‌نیر.

بو مصدردن آیریلان «قوشما» سؤزو، فعلدن اسم دوزلدن ایکی شکیللی ما/ مه أکی نین فعلین امر کؤکونه یاپیشاراق دوزلدیلمیشدیر و ایکی اساس معناسی واردیر. بیرینجی خصوصی معنادا اون بیر هجادا یازیلان شعرین آدی‌دیر. ایکینجی عمومی معنادا هر جوره نظم و شعره و نثر اولمایان سؤزه دئییلر.

بعضی ادبیات شناسلار بو سؤزو اؤز خصوصی معناسیندان چیخارتماماق اوچون، اونو عمومی معنادا ایشلندیکده «قوشغو» شکلی وئرمیشلر.

غرض ، آذربایجان شفاهی ادبیاتی منظوم نوعلاری ، شکیل باخمیندان ایکی آنا بؤلومه آیریلیر:

1.      جوت هجالیلار

2.      تک هجالیلار

 

• جوت هجالی قوشغولار

جوت هجالی قوشغولارین ان قیسساسی دؤرد هجالی و ان اوزونو اون آلتی هجالی اولور. تک هجالیلارین ایسه ان قیساسی اوچ هجالی و ان اوزونو اون بئش هجالی اولور. قوشغولاردا گلن هر بیر سطره «مصراع» آدی وئریریک. هر مصراع ایکی اساس «تایا» لونور. بئله حالدا جوت هجالی قوشغولاردا ایکی حال أوز وئریر:

1.      هر ایکی «تای» بیری- بیریله مساوی اولور.

2.   بیر تایین باشقا تایا گؤره فرقی ایکی هجا اولور. تک هجالی قوشغولاردا ایسه بو ایکی تای آراسیندا فرق بیر، اوچ و یا بئش هجا اولور. بوردا فرق بئش هجا اولاندا ایسه فرعی بؤلگو یارانیر. (2+3) و (3+2).

3.      آشاغیدا بوتون قوشغولاریمیزین اصلی و فرعی بؤلگولرینی گؤسترن ایکی جدول رسم ائدیریک:

 

جوت هجالی قوشمالارین جدولی

سای

هرمصرعین

بیرینجی اصلی

ایکی «تای»

ایکینجی

اصلی بؤلگو

ایکی تای

اؤلچوسو

بؤلگو

آراسیندا فرق

1. نجی فرعی بؤلگو

2. نجی فرعی بؤلگو

آراسیندا فرق

1

4هجا

2+2

0 (صفر)

1+3

3+1

3 هجا

2

6

3+3

0 (صفر)

2+4

4+2

3 هجا

3

8

4+4

0 (صفر)

3+5

5+3

3 هجا

4

10

5+5

0 (صفر)

4+6

6+4

3 هجا

5

12

6+6

0 (صفر)

5+7

7+5

3 هجا

6

14

7+7

0 (صفر)

6+8

8+6

3 هجا

7

16

8+8

0 (صفر)

7+9

9+7

3 هجا

 

•  دؤرد هجالی قوشغولار:

بیرینجی سایدا گئدن دؤرد هجالی قوشغولار، هم آتالار سؤزلرینده، هم اوشاقلار اویونلاریندا و هم‌ده، باشقا نظم نوعلاریندا گؤزه دگیر. مثال اولاراق:

یئره باخار،

اوره‌ک یاخار!

(بیر ائل ترانه‌سیندن)

(2+2)

اکن بیچر،

یئین ایچر،

علی، علی،

اولما دلی،

یئمه منی،

یئمم سنی!

آتما داشی،

یارما باشی!

(بیر اوشاق اویونوندان آلینمیشدیر)      

آرتــیغین اوخوماغا بورا کلیک اِئلین
چهارشنبه 1396.2.13

دونیا دیللری

0 گؤروش
یازار:‌ اهرلی

http://bayram.arzublog.com/uploads/bayram/2-people-talking-clip-art-people-talking-clip-art-394_304.jpg

بیرینجی درس

دونیا دیللری

 

دیللرین یارانیشی

دیللرین یارانیش مسأله‌سی هر زامان انسانی مشغول ائتمیشدیر. بو مسأله أوزه‌رینده بیلگینلر چوخ دوشونموش و چئشیدلی گؤروشلر اورتایا قویموشلار. بیلیم دونیاسی ایندیه کیمی قطعی و کسین بیر نظریه‌یه ال تاپمامیشدیر. ان تانینمیش گؤروشلر،‌بونلاردیر:

 

1. یانسیلاما گؤروشو: بو گؤروشه گؤره، انسان هر بؤلگه‌ده، طبیعتده و یان – یؤره‌سینده اولان سسلری تقلید ائتمک و اونلاری انکشاف وئرمکله دیل یارادا بیلمیشدیر. بو گؤروشه گؤره، طبیعت انسان ایچون یارادیجیلیق قایناغی حساب اولور. انسان، قوشلارین، آغاجلارین، سویون، یئلین و یوره‌سینده‌کی هر وارلیغین تؤره‌تدیگی سسلری، یانسیمایا چالیشمیشدیر. بونا گؤره‌ده،‌ بؤلگه‌لرده‌کی سسلرین و شرط‌لرین دگیشیک و فرقلی اولدوقلاری ایچون، دیللرده دگیشیک اولموشلار. تورک دیلی‌نین یاراندیغی بولگه‌لرین، بوزلاق و سیجاق بؤلگه‌لر کیمی باغلی سسلی بؤلگه‌لر اولمادیقلاری ایچون، تورک دیلی ان یئتگین و گئنیش دیل اولاراق یارانمیشدیر.

 

2. قارشیلاما گؤروشو: بو گؤروشه گؤره، انسان گؤرودوگو و یا تأثیرلندیگی هر اولای و حادثه قارشیسیندا، بیر سس چیخارمیشدیر. بو سسلرین یئتگینلشمه‌سی نتیجه‌سینده دیل یارانمیشدیر. چئشیدلی بؤلگه‌لرده، ‌قارشیلامالارین‌دا چئشیدلی اولدوغو ایچون، دیللر چئشیدلی اولموشلار. ئورنگین بوزلاق یئرلرده‌کی قارشیلامالار، سیجاق بؤلگه‌لرده‌کی قارشیلامالار ایله دگیشیر. اونا گؤره‌ده دیللر دگیشیک اولموشلار.

تورک دیلی‌نین یاراندیغی بؤلگه‌لر، بوزلاق و سیجاق بؤلگه‌لر کیمی «باغلی قارشیلامالی» یوخ بلکه «گئنیش قارشیلامالی» بؤگه‌لر اولدوقلاری ایچون،‌بو بؤلگه‌لرده یارانان دیللر، ان یئتگین و ان گئنیش و هر اینجه دویغونو بیان ائده‌بیلن دیل اولموشدور.

 

3. ایش گوجو گؤروشو: بو گؤروشه گؤره انسانلار، بیر یئره ییغیلیب، بیرگه ایشله‌دیکلری زامان، ایش واختیندا، تک و یا بیرلیکده، چوخلو سسلر چیخارماق و اشاره‌لر ایجاد ائتمگه باشلادیقلاریندان سونرا، دیللرین یارانیشی باشلانمیشدیر. بو گؤروشه گؤره چوخ ایش گوجو اولان ائللرین، دیللری یئتگین اولموشدور. تورکلرین یاشادیقلاری بؤلگه‌لرین، ایلین هر دؤرد فصلینده ایشلمگه اویغون اولدوغو ایچون، یاراتدیقلاری دیل‌ده، بوزلاق و سیجاق بولگه‌لرده‌کی یارانان دیللره گؤره، داهادا یئتگین و گئنیش دیل اولموشدور.

 

4. اسلامی گؤروش: اسلام مدنیتی تاریخینده‌ده، دینی اینانجلارا دایاناراق، دیل یارانیشی حاققیندا چوخ سؤیله‌ییشلر اولموشدور. بو سؤیله‌ییشلرین هامیسی، آشاغیداکی مبارک آیه‌نین آنلامیندان قایناقلانیر:

علم الأسماء آدم کلّها ثم عرضهم علی الملائکة فقال أنبئونی بأسماء هولاء ان کنتم صادقین قالوا ربنا ما علمتنا لنا انک علیم حکیم.

 

بو مبارک آیه‌نین آنلامینا گؤره اوجا تانری‌نین انسانلارا باغیشلادیغی یئتگینلیک، اونلارا دیل یاراتما گوجو وئرمیش و بئله‌لیکله اونلار ملک‌لردن داها یوخاری اولموشلار. علامه طباطبایی بو حاقدا گتیردیگی گئنیش تفسیر سونوندا، نتیجه آلیرکی «اسماء»دان مقصد، دونیا دیللری‌دیر و تانری‌نین طرفیندن انسانلارا دیللری یاراتماغا و ئویره‌نمه گوجو بخش اولونموشدور.

 

قوهوم دیللر

یئر أوزه‌ریندکی دیللرین قوهوملوغو، ایکی تمل موضوع أوستونده آراشدیریلیب اینجه‌له‌نیر:

بیرینجی تمل، دیللرین تؤره‌ندیگی یئرلر و بؤلگه‌لرین بنزر و قوهوم اولمالاری، ایـکینجی تـمل ایـسه دیـللرده اولان سسلـرین بنزه‌رلیگی، سؤز داغارجیغی و جمله بیچیمی‌دیر.

دیلچیلر، دیللری تانیما ایچون بو ایکی تملی، اللرینده اساس ئولچو ائتمیش و یئر أوزه‌رینده‌کی دیللری أوچ قوهوم بؤلگوسونه بؤلموشلر:

 

1.      تک هجالی دیللر

      بو دیللرده هر سؤزجوک بیر هیجادیر و هر آنلام ایچون‌ده بیر سؤزجوک واردیر. سؤزجوکلر، چکیم، بوکوم و اک آلماقدان اوزاقدیرلار. جمله‌نی قوران، بیر نئچه چکیمسیز و بوکومسوز سؤزجوکلردیر کی جمله‌نی‌ده چکمیسیز و بوکومسوز حالا گتیریر.

      بو دیللر آراسیندان، چینجه، ویئتنام دیلی، جاوا دیلی، تبت دیلی، بورما، سیام دیـلی و آفـریقادا یاشایان بیر چوخ دیللر، اوجمله‌دن بانتودیللرینی آد آپارماق اولار.

 

2.      بؤکوملو دیللر

      بو دیللرده هر سؤزجوگون بوکولدوگو یا ترکیب تاپماسی ایله یئنی سؤزجوک یارانیر. بوکوملو دیللر ایکیه آیریلیرلار:

الف) ناقیص بوکوملو دیللر

بو دیللرده بیر آز چکیم اولدوغو ایچون، بوکوم (ترکیب) و چکیم (تصریف) بیرلیکده گئرچک‌له‌شیر و بو زامان کؤکده‌کی أونلو و أونسوز ایتیر و دگیشیر و سؤزجوگون کؤوده‌سی‌ده بوکولور. ئورنک فارسجادان:

داشتن ... ندارم

ساختن ... می‌سازم

پالودن ... می‌پالایم

گؤرولدوگو کیمی، بورادا بوکوم و چکیم چوخ ابتدایی فورمادا و قانونسوزدور. بو دیللرده ناقیص اکلمه‌ده واردیر. بئله‌کی سون اکلر کؤکه و یا گؤوده‌یه یاپیشاراق، سؤزجوکلر تؤره‌ده بیلر.

یونانجا، آلمانجا، فرانسیزجا، فارسجا و «هیند – آوروپا» قوندارما آدی ایله تانینان دیللر «ناقیص بوکوملو» دیللر دندیرلر. بو دیللرین ان یئترسیزلری ائرمنیجه، توخارجا، سغدجا، کوردجه و تالیشجادیر.

 

ب‌) کامل بوکوملو دیللر

بو دیللر، کؤکدن بوکوملودورلر. بو دیللره، فارس دیلچیلری «قالبی» دیللرده دئمیشلر. بو دیللرده سؤزجوک بوکومونه قانون حاکیمدیر. ئورنگین، فعلین کؤکو باشقالاشماقلا، دیلده جوره - جوره آنلاملار ایچون، بیر قانون اساسیندا، دگیشیک و مختلیف فورمالار یارانیر. ئورنک عربجه‌دن:

        خرج ... اخراج، تخرج، استخراج و غیره

بوتون حامی- سامی آدی ایله تانینان دیللر، اوجمله‌دن عربجه کامیل بوکوملو دیللردیرلر.

هابئله آکادجا، عبرانیجه، سوریانیجه، آرامیجه و اوقاریتجه‌ده بو دیللردن ساییلیرمیشلار. بو دیللرین چوخو ئولموشلر.

 

اکلمه‌لی دیللر

بو دیللره «التصاقی»، «بیتیشیملی»، «باغلانتیلی» و «چکیملی – بوکوملو» دئییلیر. یئر اوزونده‌کی دیللرین ان یئتگین، قانونلو و گئنیش دیللردیرلر.

بو دیللرده، کؤک هئچ زامان دگیشمز. بونا گؤره بو دیللره «کؤکلمه»ده دئییلیر. یعنی کؤکلره اکلر آرتیریلاراق، یئنی سؤزجوکلر یارانیر. بو دیللر «ئون اکلی» و یا «سون اکلی» و یا «ئون اکلی – سون اکلی» اولا بیلرلر. همده بو دیللرده اسم، ضمیر و فعللرده چکیم و جمله بیچیمینده موسیقیلی بوکوم واردیر.

ئورنک تورکجه‌دن:

گؤز ... کؤک

+ ه‌ل ... گؤزه‌ل (اکلمه)

             + یم ... گؤزه‌لیم (چکیم)

                                     + دیر ... گؤزه‌لیمدیر (بوکوم)

یئر أوزونده‌کی دیللر آراسیندان، ژاپون، کوْره، فین، مجار، ساموئیت دیللری و تورکجه‌میز اکلمه‌لی دیللردیرلر.

اکلمه‌لی دیللر آراسیندان، تورکجه باشدا گئدیر و یئر أوزونون ان یئتگین دیلی ساییلیر. بونا گؤره بیر نئچه بیلگین بئله ظنّ ائتمیشلر کی تورکجه دونیا دیللری‌نین آناسی ساییلیر و بوتون دیللری تورکجه‌دن آیریلمیش ساییرلار.

آرتــیغین اوخوماغا بورا کلیک اِئلین
چهارشنبه 1396.2.13
بؤلوملر : کولتور ,