بایـــــرام

منیم حورمتلی دیلداشلاریم بیزی اوز باخیشلاریزینان سویوندورون

قاراچوخا

0 گؤروش
یازار:‌ اهرلی

در اساطیر و فولکلور آذربایجان، برای هر شخص یک شخصیتی که نقش نگهبان خیر را دارد وجود دارد.  قاراچوخا شرها را دفع می‌کند. اگر قاراچوخای کسی بیدار باشد آن را از هر گونه آسیب و صدمه محافظت می‌کند. اگر قاراچوخای کسی خوابیده بوده و بیدار نباشد انواع مخاطرات به سراغ شخص می‌آید. در واقع قاراچوخا  نوعی اسفنکس  (ترکیب انسان با شیر، انسان با پرنده ، انسان با ماهی، گربه نر با تمساح، انسانهای بالدارو...مانند مجسمه ابوالهول واقع در مصر :sphinx)  می‌باشد. قاراچوخا، نگهبان خیر صاحب‌خانه و خانه است. معنای قاراچوخا به شرح زیر می‌باشد: قارا (در اصل قره)، معنای مقدم‌شدگی را دارد و «چوخا» در این ترکیب «پوشش» می‌باشد. به این ترتیب، «قاراچوخا» (قره-چوخا)؛ میتواند به معنای (پوشش مقدم) «وجود مبارک» در نظر گرفته شود.

در آخرین چهارشنبه سال، ( در منطقه میانه)لبه بام سنگ می‌چیدند. سنگ اولیه که مقدم‌تر از همه بود به عنوان قاراچوخا در نظر گرفته می‌شد. بعد از سنگ قاراچوخا، سنگ پدر خانواده، مادر و بچه‌ها به ترتیب از بزرگ به کوچک و بعد از آن‌ها سنگ کسانی که در آن خانه کار می‌کردند و بعد از آن‌ها هم سنگ اسب‌ها، بعد نوبت به سنگ گاوها می‌رسید. و چون این قلوه‌سنگ‌ها در جهت شرق به غرب چیده می‌شدند، سنگ قاراچوخا رو به شرق قرار می‌گرفت.

در بعضی از نقاط آذربایجان مثل سولدوز، قاراچوخا به شکل مار در زمین‌های زیر کشت لانه می‌کرد و نقش محافظ زمین، خاک، محصول و کشاورز را به عهده می‌گرفت.

در منطقه خوی، قاراچوخا را به عنوان انسانی که نقش حامی جان و مال شخص را داشت در نظر میگرفتند. قاراچوخا حامی به چشم شخص حمایت‌شونده نمایان نمی‌شد.

✍️عباس نعیمی


آرتــیغین اوخوماغا بورا کلیک اِئلین
یکشنبه 1401.5.9
بؤلوملر : ائشیتملی سوزلر ,

چیلله گئجه سی آللاه هئش کیمی آرواد اوشاق شرمنده سی ایله مه سین

0 گؤروش
یازار:‌ اهرلی


آرتــیغین اوخوماغا بورا کلیک اِئلین
جمعه 1399.9.28
بؤلوملر : ائشیتملی سوزلر ,

نئیه چیلله گئجه سی قارپیز یئیریک

0 گؤروش
یازار:‌ اهرلی


آرتــیغین اوخوماغا بورا کلیک اِئلین
جمعه 1399.9.28
بؤلوملر : ائشیتملی سوزلر ,

حروف الفبای گُرجی

0 گؤروش
یازار:‌ اهرلی

جمهوری گرجستان با آب و هوای متنوع در کنار دریای سیاه قراردارد .
در زمان شاه عباس صفوی مردمانی از خاک گرجستان به ایران کوچانده شدند و اکنون در فریدون شهر(روستای آخوره ی سابق) و روستاهای اطراف اصفهان زندگی می کنند (البته بخشی از ایرانی ها زبان گرجی را یاد گرفته و با ایشان پیوند خانوادگی داشته اند.) همچنین " گُرجی محله " نام روستایی در 5 کیلومتری بهشهر می باشد.
جوزف استالین از گرجیان شناخته شده در تاریخ است.
کرسی زبان و ادبیات فارسی در گرجستان فعال است و به برگردان آثاری از زبان فارسی مشغول است.
زبان گُرجی (کارتولی اِنا) جز خانواده ی زبان های قفقازی است.ظاهرا اتاریخ الفبای آن به پیش از میلاد می رسد ، امّا زبان نوشتاری آن از سده ی پنجم میلادی آغاز می شود.
الفبای گرجی 33 واج (حرف) دارد و مثل انگلیسی از چپ به راست نوشته می شود ؛ تلفظ 8 واج آن با زبان فارسی تفاوت دارد.
مردم گرجی مسیحی ارتدکس هستند و نزدیک به پنج میلیون نفر درگرجستان زندگی می کنند و اقلیت آذربایجانی ، ابخازی، روس و ارمنی (بیش از 16درصد) نیزدر میان ایشان وجود دارد

آرتــیغین اوخوماغا بورا کلیک اِئلین
جمعه 1396.6.24
بؤلوملر : ائشیتملی سوزلر ,

بو شیعر ایرج میرزانین قبرینین اوستونده یازیلیب

0 گؤروش
یازار:‌ اهرلی

شعر سنگ مزار ایرج میرزا شاعر

شعر ایرج میرزا برای سنگ قبرش:

ای نکویان که در این دنیایید

یا ازین بعد به دنیا آیید

این که خفتست در این خاک منم

ایرجم ایرج شیرین سخنم

مدفن عشق جهان است اینجا

یک جهان عشق نهان است اینجا

عاشقی بوده بدنیا فن من

مدفن عشق بود مدفن من

آنچه از مال جهان هستی بود

صرف عیش وطرب ومستی بود

هر که را روی خوش خوی نکوست

مرده وزنده من عاشق اوست

من همانم که در ایام حیات

بی شما صرف نکردم اوقات

تا مرا روح وروان در تن بود

شوق دیدارشما در من بود

بعد چون رخت زدنیابستم

باز در راه شما بنشستم

گرچه امروز به خاکم ماواست

چشم من باز بدنبال شماست

بنشینید بر این خاک دمی

بگذارید به خاکم قدمی

گاهی از من به سخن یاد کنید

در دل خاک دلم شاد کنید

آرتــیغین اوخوماغا بورا کلیک اِئلین
جمعه 1396.6.3
بؤلوملر : ائشیتملی سوزلر ,

سالروز تولد صمد بهرنگی 2 تیر 1318

0 گؤروش
یازار:‌ اهرلی

 http://bayram.arzublog.com/uploads/bayram/behrangi_samsd_-_1.jpg

 صمد بهرنگی (۱۳۱۸ - ۱۳۴۷)


صمد بهرنگی ۲ تیر سال ۱۳۱۸ در محله چرنداب در جنوب بافت قدیمی تبریز در خانواده‌ای تهیدست به دنیا‌ آمد

پدرش عزت و مادرش سارا نام داشتند و وی دارای دو برادر و سه خواهر بود. پدرش کارگری فصلی بود که اغلب به شغل زهتابی زندگی را می‌گذراند.

صمد بهرنگی پس از تحصیلات ابتدایی و دبیرستان در مهر ۱۳۳۴ به دانشسرای مقدماتی پسران تبریز رفت و خرداد ۱۳۳۶ از آنجا فارغ‌التحصیل شد.


http://bayram.arzublog.com/uploads/bayram/behrangi_samsd_-_2.jpg

از مهر همان سال و در حالیکه تنها 18 سال داشت آموزگار شد و تا پایان عمرکوتاهش، در آذرشهر، ماماغان، قندجهان، گوگان، و آخیرجان در استان آذربایجان شرقی که آن زمان روستا بودند تدریس کرد.

در مهر ۱۳۳۷ برای ادامه تحصیل در رشته زبان و ادبیات انگلیسی به دوره شبانه دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز رفت و هم‌زمان با آموزگاری، تحصیلش را تا خرداد ۱۳۴۱ و دریافت گواهی‌نامه پایان تحصیلات ادامه داد.


http://bayram.arzublog.com/uploads/bayram/behrangi_samsd_-_3.JPG

بهرنگی در 19 سالگی اولین داستانش با نام عادت را نوشت. یک سال بعد داستان تلخون را که برگرفته از داستان‌های آذربایجان بود با نام مستعار «ص. قارانقوش» در کتاب هفته منتشر کرد و این روند با بی‌نام در ۱۳۴۲، و داستان‌های دیگر ادامه یافت.


بعدها از بهرنگی مقالاتی در روزنامه «مهد آزادی»، توفیق و ... به چاپ رسید البته با امضاهای متعدد و اسامی مستعار فراوان از جمله داریوش نواب مرغی، چنگیز مرآتی، بابک، افشین پرویزی و باتمیش و ... .

بهرنگی ترجمه‌هایی نیز از انگلیسی و ترکی استانبولی به فارسی و از فارسی به آذری (از جمله ترجمه شعرهایی از مهدی اخوان ثالث، احمد شاملو، فروغ فرخزاد، و نیما یوشیج) انجام داد. تحقیقاتی نیز در جمع‌آوری فولکلور آذربایجان و نیز در مسائل تربیتی از او منتشر شده‌است.

در سال 1341 صمد از دبیرستان به جرم بیان سخن‌های ناخوشایند، در دفتر دبیرستان و بین دبیران اخراج و به دبستان انتقال یافت. یک سال بعد و در پی افزایش فعالیت‌های فرهنگی، با پاپوش رئیس وقت فرهنگ آذربایجان به کار صمد به دادگاه کشیده شد که متعاقبا تبرئه شد.

در سال 1342 کتاب الفبای آذری برای مدارس آذربایجان را نوشت که این کتاب پیشنهاد جلال آل‎‎‎احمد برای چاپ به کمیته‎‎‎ پیکار جهانی با بیسوادی فرستاده شد.

اما صمد بهرنگی با تغییراتی که قرار بود آن کمیته در کتاب ایجاد کند با قاطعیت مخالفت کرد و پیشنهاد پول کلانی را نپذیرفت و کتاب را پس گرفت و باعث برانگیختن خشم و کینه عوامل ذی‎نفع در چاپ کتاب شد.

سال 1343 همراه بود با تحت تعقیب قرار گرفتن صمد بهرنگی به خاطر چاپ کتاب «پاره پاره» و صدور کیفرخواست از سوی دادستانی عادی ۱۰۵ ارتش یکم تبریز و سپس صدور حکم تعلیق از خدمت به مدت ٦ ماه.

در این سال وی با نام مستعار افشین پرویزی کتاب انشاء ساده را برای کودکان دبستانی نوشت. در آبان همین سال حکم تعلیق وی لغو شد و صمد به سر کلاس بازگشت. سال‌های میانی دهه 40 مصادف بود با دستگیری و اعدام تعدادی از نزدیکان صمد به دست رژیم شاه و شرکت او در اعتصابات دانشجویی.

صمد بهرنگی در شیوه آموزشی و مضمون قصه‌های خود تلاش می‌کرد روح اعتراض به نظام حاکم را در دانش آموزانش پرورش دهد.

در این دوران ساواک به برخی از فعالیتهای بهرنگی حساس شد. تهدیدها آغاز شد و چندین بار در طول دوران زندگی خود مورد توبیخ و جریمه و حتی تبعید قرار گرفت.

صمد بهرنگی در 9 شهریور سال ۱۳۴۷ در رود ارس و در ساحل روستای شام‌گوالیک غرق شد و جسدش را ۱۲ شهریور در نزدیکی پاسگاه کلاله در چند کیلومتری محل غرق شدنش از آب گرفتند.

حدود یک ماه قبل از مرگ صمد بهرنگی، کتاب ماهی سیاه کوچولو چاپ شد و مورد اقبال مردم ایران و جهان قرار گرفت.


http://bayram.arzublog.com/uploads/bayram/behrangi_samsd_-_4.jpg

برخی از آثار صمد بهرنگی:

قصه‌ها:

  • بی‌نام - ۱۳۴۴
  • اولدوز و کلاغ‌ها - پاییز ۱۳۴۵
  • اولدوز و عروسک سخنگو - پاییز ۱۳۴۶
  • کچل کفتر باز - آذر ۱۳۴۶
  • پسرک لبو فروش - آذر ۱۳۴۶
  • افسانه محبت - زمستان۱۳۴۶
  • ماهی سیاه کوچولو - تهران، مرداد ۱۳۴۷
  • پیرزن و جوجه طلایی‌اش - ۱۳۴۷
  • یک هلو هزار هلو - بهار ۱۳۴۸
  • ۲۴ ساعت در خواب و بیداری - بهار ۱۳۴۸
  • کوراوغلو و کچل حمزه - بهار ۱۳۴۸
  • تلخون و چند قصه دیگر - ۱۳۴۲
  • کلاغ‌ها، عروسک‌ها و آدم‌ها
  • آه !ما الاغ‌ها
  • افسانه های آذربایجان ترکی

کتاب و مقاله‌ها:

  • کند و کاو در مسائل تربیتی ایران - تابستان ۱۳۴۴
  • الفبای فارسی برای کودکان آذربایجان
  • اهمیت ادبیات کودک
  • مجموعه مقاله‌ها - تیر ۱۳۴۸
  • فولکلور و شعر
  • افسانه‌های آذربایجان(ترجمه فارسی) - جلد ۱ - اردیبهشت ۱۳۴۴
  • افسانه‌های آذربایجان (ترجمه فارسی) - جلد ۲ - تهران، اردیبهشت ۱۳۴۷
  • تاپما جالار، قوشما جالار (مثلها و چیستانها) - بهار ۱۳۴۵
  • پاره پاره (مجموعه شعر از چند شاعر) - تیر ۱۳۴۲
  • مجموعه مقاله‌ها
  • انشا و نامه‌نگاری برای کلاسهای ۲ و ۳ دبستان
  • آذربایجان در جنبش مشروطه

آرتــیغین اوخوماغا بورا کلیک اِئلین
پنجشنبه 1396.4.1
بؤلوملر : ائشیتملی سوزلر ,

اتفاقات تقویمی آذربایجان، روزشمار شخصیت های آذر بایجانی در تقویم

0 گؤروش
یازار:‌ اهرلی


http://bayram.arzublog.com/uploads/bayram/tosi.jpg


پژوهش و تنظیم  :            پرویز شاهمرسی
فروردین (آغلارگولر):
1 فروردین- تولد حمزه اوغلو خشکنابی (نویسنده و فعال سیاسی) در روستای خشکناب بستان آباد به سال 1301[1]. تولد علی دایی (فوتبالیست) در اردبیل به سال 1348. تولد عاشیق حسین تبریزی در 1310. تولد ربابه مرادوا (خواننده و بازیگر نقش لیلی در اپرای لیلی و مجنون) در اردبیل به سال 1309.
2 فروردین- تولد سلیمان رحیموف (نویسنده) در 1279. تولد علی آقا آقایف (هنرمند و بازیگر نقش مشهدی عباد) در باکو به سال 1292.
3
فروردین- تولد کریم مشروطه چی (شاعر با تخلص سؤنمز) در تبریز به سال 1307.
4 فروردین- تولد عاشیق علی قره داغی در 1331.
6 فروردین- تولد عاشیق چنگیز مهدی پور در 1341.
7 فروردین- مرگ عبدالرسول خیامپور (نویسنده. استاد ادبیات دانشگاه تبریز) در تهران به سال 1358.
8 فروردین- تولد صدقی روح الله (بازیگر تئاتر) در باکو به سال 1265. مرگ سلیمان ثانی (آخوندوف) (نویسنده) در باکو به سال 1318.
9 فروردین- تولد معجز شبستری (شاعر) در 1252.
10 فروردین- قتل عام آذربایجانیان به دست داشناکهای ارمنی در باکو و دیگر شهرهای آذربایجان در 1297 (فاجعة مارس). تولد عباسعلی عمید زنجانی (حقوقدان. استاد دانشگاه) در زنجان به سال 1316.
12 فروردین- قیام کلنل محمدتقی خان پسیان در خراسان به سال 1300. مرگ رسول رضا (شاعر) در 1360.
13 فروردین- تولد عاشیق عبدالعلی نوری در 1318.
14 فروردین- مرگ آیت لله سیدمحمدکاظم شریعتمداری (مرجع تقلید) در قم به سال 1365. اشغال شهر کلبجر توسط نیروهای ارمنی در 1372.
16 فروردین- مرگ پروین اعتصامی در تهران به سال 1320.
17 فروردین- انتشار نخستین شمارة مجلة «ملانصرالدین» توسط جلیل محمدقلیزاده در تفلیس به سال 1285. آغاز قیام شیخ محمد خیابانی در تبریز در 1299. صدور قطعنامة شمارة 822 شورای امنیت سازمان ملل متحد در 1372 که در آن شورای امنیت، خواستار «تخلیة کلیة نیروهای اشغالگر از ناحیة کلبجر و دیگر نواحی اشغال شدة آذربایجان» شده بود. مرگ قاچاق سلیمان (عضو و فرمانده گروه قاچاق نبی) در 1296.
20 فروردین- انتشار روزنامة «تجدد» در تبریز به کوشش شیخ محمد خیابانی در 1296. تولد آیت الله جعفر سبحانی (مرجع تقلید و نویسنده) در تبریز به سال 1308.
22 فروردین- مرگ صمد سرداری نیا (نویسنده و مترجم) در تبریز به سال 1387. مرگ بولوت قارا چورلو (شاعر) در 1358.
24 فروردین- مرگ غلامحسین بیگجه خانی (نوازنده) در تبریز به سال 1366.
25 فروردین- برگزاری کنگرة دهقانی آذربایجان در تبریز در 1325.
28 فروردین- تولد محمدرضا ایرانی ملک کیان (نقاش) در1333. تولد لطفیار ایمانوف (خواننده) در صابر آباد به سال 1307.
30 فروردین- مرگ هاوارد باسکرویل معلم آمریکایی در جریان مبارزات مردم تبریز در 1288. اعدام علی باکری (مبارز) در زندان حکومت پهلوی به سال 1351. تولد محمد راحم (شاعر) در باکو به سال 1286.

اردیبهشت (گولن آی):
4 اردیبهشت- تولد میرجلال پاشایف (نویسنده و ادیب) در اردبیل به سال 1287. مرگ بالاش آذراوغلو (شاعر) به سال 1390.
5 اردیبهشت- تولد سید جمال الدین ترابی طباطبایی (سکه شناس و مورخ) درتبریز به سال 1304.
6 اردیبهشت- آغاز بکار رسمی رادیو تبریز توسط حکومت ملی آذربایجان در 1325.
7 اردیبهشت- سقوط جمهوری دموکراتیک آذربایجان به دست بلشویکها در 1299.
8 اردیبهشت- تولد عاشیق رسول قربانی در 1314. مرگ حسن شفیع زاده (رزمنده) در جبهة جنگ با عراق در سال 1366.
9 اردیبهشت- تولد رامیز قولیف (نوازنده) در 1326.
10 اردیبهشت- مرگ رضا صراف تبریزی (شاعر) در 1286. نخستین اجرای اپرای کوراوغلو ساختة اوزئییر حاجی بیگوف در 1316.
12 اردیبهشت- تولد عباس عبدالله (نویسنده و شاعر و مترجم) در 1319. تولد عاشیق رحیم نظری در 1341.
14 اردیبهشت- مرگ صدقی روح الله (بازیگر تئاتر) در باکو به سال 1338.
15 اردیبهشت- انتشار نخستین شمارة مجلة وارلیق در تهران به سال 1358.
16 اردیبهشت- مرگ حسین منزوی (شاعر) در تهران به سال 1383. مرگ عاشیق علی فیض اللهی وحید در 1374. مرگ محمد راحم (شاعر) در باکو به سال 1356. مرگ اصغر روفه گر (هنرمند روفه گر) در تبریز به سال 1389.
18 اردیبهشت- تولد عظیم عظیم زاده (نقاش) در روستای نوخانی باکو به سال 1259. مرگ عبدالله سور (عبدالله محمدزاده) (ادبیات شناس) در گنجه به سال 1291. مرگ وارطان سالاخانیان (مبارز و فعال سیاسی) در زندان رژیم شاه در تهران به سال 1333.
19 اردیبهشت- اشغال شوشا در قره باغ توسط نیروهای ارمنی در 1371. برقراری آتش بس سراسری در قره باغ در سال 1373. تولد حیدرعلیف (رئیس جمهور آذربایجان) در 1302. اعتراض و تظاهرات گستردة دانشجویان آذربایجان و بویژه تبریز به انتشار پرسشنامة موهن صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در توهین به ترکها در سال 1374 (روز دانشجوی آذربایجان).
20 اردیبهشت- تولد یحیی شیدا (شاعر) در محلة چرنداب تبریز به سال 1303.
21 اردیبهشت- تولد صمد سرداری نیا (نویسنده و مترجم) در محلة امیرخیز تبریز به سال 1326.
23 اردیبهشت- تأسیس نخستین کودکستان ایران در تبریز به کوشش جبار باغچه بان در 1303.
24 اردیبهشت- مرگ قارا قارایف (آهنگساز) در 1361. روز بین المللی زبان ترکی.
25 اردیبهشت – تولد عاشیق آباک در 1266. مرگ دکتر محمدامین ریاحی (نویسنده و معلم) در تهران به سال 1388.
26 اردیبهشت- درگذشت دکتر حسن احمدی گیوی (نویسنده، پژوهشگر، ادیب) در تهران به سال 1391.
27 اردیبهشت- اشغال لاچین در قره باغ توسط نیروهای ارمنی در 1371. مرگ صمد وورغون (شاعر و نمایشنامه نویس) در 1335. نصب مجسمة ستارخان سردار ملی در باغ گلستان تبریز در 1325.
28 اردیبهشت- تولد رسول رضا (شاعر) در 1289.
31 اردیبهشت- مرگ سید عظیم شیروانی (شاعر) در 1267.

خرداد (قیزاران):
1 خرداد- مرگ عاشیق عبدالعلی نوری در 1382. قیام مردم آذربایجان در اعتراض به کاریکاتور توهین آمیز روزنامة ایران در 1385. مرگ انور اردبیلی (شاعر اهل بیت) در 1371. اعدام فریدون ابراهیمی (دادستان کل حکومت ملی آذربایجان) در تبریز به سال 1326 به دست حکومت پهلوی.
2 خرداد- برگزاری نخستین کنگرة کارگران آذربایجان در تبریز در 1325. آغاز انتشار روزنامة «آژیر» به کوشش سید جعفر پیشه وری در تهران در 1322.
3 خرداد- مرگ ابراهیم خلیل خان جوانشیر حاکم قره باغ به دست روسها در 1185. تولد دکتر جواد هیئت (نویسنده) در تبریز به سال 1304.
4 خرداد- مرگ سعید محسن (مبارز) به سال 1351 در زندان پهلوی. اعدام محمدحنیف نژاد (مبارز) در 1351.
5 خرداد- مرگ رحیم مؤذن زاده اردبیلی (مؤذن) در 1387. مرگ عبدالله واعظ (مفسر قران و مثنوی) در تبریز به سال 1379.
6 خرداد- تولد محمدعلی تربیت (نویسنده و شهردار تبریز) در تبریز به سال 1256.
7 خرداد- استقلال و تأسیس جمهوری دموکراتیک آذربایجان به مرکزیت شهر باکو و رهبری محمد امین رسول زاده در 1297.
8 خرداد- تولد هابیل علیف (کمانچه نواز) در آغداش به سال 1308.
9 خرداد- تولد میرزا علی اکبر صابر (شاعر) در شاماخی به سال 1241. مرگ بهروز دهقانی (فعال سیاسی. نویسنده) در زندان رژیم شاه در تهران به سال 1350.
10 خرداد- مرگ زلفی آدی گوزلوف (خواننده) در باکو به سال 1324.
11خرداد- تولد دکتر محمدامین ریاحی (نویسنده و معلم) در خوی به سال 1302.
12 خرداد- تولد عاشیق فرخ مهدی پور در 1341.
17 خرداد- تولد رضا ژاله (سازندة ساز و شاعر) در خیاو به سال 1326.
19 خرداد- تولد رشید بهبودوف (خواننده) در 1368.
20 خرداد- مرگ میرهاشم امیر آرین (از فعالان جمهوری خودمختار آذربایجان) در تهران به سال1383. تولد محمد عارف (ادیب) در باکو به سال 1283.
21 خرداد- تولد مفتون امینی (شاعر) در 1305.
22 خرداد- افتتاح دانشگاه تبریز توسط حکومت ملی آذربایجان در 1325. مرگ دکتر مهدی قالیبافیان (استاد دانشگاه تهران در رشتة راه و ساختمان) در تهران به سال 1386.
24 خرداد- مرگ عظیم عظیم زاده (نقاش) در باکو به سال 1322.
25 خرداد- افتتاح موزة هنری بهزاد در تبریز توسط حکومت ملی آذربایجان در 1325.
28 خرداد- مرگ آیت الله سید احمد خسروشاهی در 1356.

تیر (قوْرا پیشن):
1 تیر- تولد منوچهر مرتضوی (استاد دانشگاه و نویسنده) در تبریز به سال 1308.
2 تیر- تولد صمد بهرنگی (نویسنده) به سال 1318 در محلة چرنداب تبریز. تولد پرویز پرستویی (بازیگر سینما و تئاتر) در روستای چارلی همدان به سال 1334. تولد بلبل محمدوف (خواننده) در روستای خان باغی شوشا به سال 1276.
3 تیر- تولد ابوالفضل ایلچی بیگ (رئیس جمهور آذربایجان) در روستای کلکی نخجوان به سال 1317.
7 تیر- مرگ میر مصطفی عالی نسب (اقتصاددان، صنعتگر) در تهران به سال 1384.
8 تیر- مرگ دکتر منوچهر مرتضوی (استاد دانشگاه و نویسنده) در تبریز به سال 1389. تولد نگار رفیع بیگلی (شاعر) در 1292
.
12 تیر- آزادسازی شهر آغدره در قره باغ توسط ارتش آذربایجان در زمان ریاست جمهوری ابوالفضل ایلچی بیگ در 1371. برانداختن پرچمهای سفید تسلیم از سر در خانه های تبریز توسط ستارخان و آغاز مقاومت خونین تبریز در سال 1287. تولد بابک خرمدین (قهرمان ملی آذربایجان). مرگ علامه عبدالحسین امینی (نویسنده) در 1349.
14 تیر- مرگ میرزا طاهر خوشنویس (خطاط و خوشنویس) در 1355.
15 تیر- تولد حسین محمدزاده صدیق (معلم، مصحح، نویسنده و مترجم) در تبریز به سال 1324.
16 تیر- تولد علی آذری (نویسنده ومورخ) در تبریز به سال 1283.
17 تیر- مرگ عاشیق عزیز شهنازی در 1374. تولد عبدالازل دمیرچی زاده (زبانشناس) در شکی به سال 1288. مرگ نجف بیگ وزیروف (نویسنده و نمایشنامه نویس) در چوخوریورد به سال 1305.
18 تیر- تولد عاشیق حسین علافی آذر 1324.
19 تیر- تولد سید عظیم شیروانی (شاعر) در شاماخی به سال 1214. مرگ عباس صحت (عباسقلی مهدیزاده) (شاعر) در گنجه به سال 1297.
20 تیر- مرگ سلیمان رحیموف (نویسنده) در 1367. مرگ میرزا علی اکبر صابر (شاعر) درشاماخی به سال 1290. مرگ سید جعفر پیشه وری نخست وزیر حکومت ملی آذربایجان در باکو به سال 1326.
22 تیر- مرگ سیدجمال ترابی طباطبایی (سکه شناس و مورخ) در تبریز به سال 1388. تولد عباس زریاب خوی (نویسنده و مترجم) در خوی به سال 1298.
23 تیر- تولد جلال قاریاغدی (مجسمه ساز) در شوشا به سال 1294.
24 تیر- تولد محمد آراز (شاعر) در 1312.
27 تیر- تولد عباسقلی یحیوی اردبیلی (شاعر اهل بیت) در 1280.

مرداد (قویروق دوْغان):
1 مرداد- تأسیس استان خودمختار قره باغ کوهستانی در 1302. اشغال شهر آغدام در قره باغ توسط نیروهای ارمنی در 1372. تولد مارال رحمان زاده (نقاش) در 1295. تولد عبدالله سور (عبدالله محمدزاده) (ادبیات شناس) در گنجه به سال 1262. مرگ عبدالله شایق (نویسنده و معلم) در تفلیس به سال 1338.
2 مرداد- زخمی شدن ستارخان در پارک اتابک تهران به سال 1289.
4 مرداد- جنگ شدید در محلة امیره قیز و مقاومت حیرت انگیز ستارخان و مجاهدان آذربایجان در برابر نیروهای شاه در 1287. تولد رضا دقتی (عکاس) در تبریز به سال 1331.
5 مرداد- تولد علی تجلایی (رزمنده) در تبریز به سال 1338.
7 مرداد- صدور قطعنامة شمارة 853 شورای امنیت سازمان ملل در 1372 که در آن شورای امنیت خواستار «خروج فوری، قطعی و کامل نیروهای اشغالگر از ناحیة آغدام و دیگر مناطق تحت اشغال جمهوری آذربایجان» شد. تولد عباس میرزا (شاهزاده و حاکم آذربایجان) در 1168.
8 مرداد- مرگ مرتضی رسام نخجوانی (نقاش) در 1382.
9 مرداد- مرگ منزوی اردبیلی (شاعر اهل بیت) در 1371.
10 مرداد- اشغال دوبارة شهر آغدره در قره باغ توسط نیروهای ارمنی در 1371.
14 مرداد- مرگ محمدنخجوانی (از بنیانگذاران کتابخانة ملی تبریز) در 1341.
17 مرداد- مرگ آیت الله سید ابوالقاسم خویی (مرجع تقلید) به سال 1371 در کوفه (عراق).
22 مرداد- تولد فرهاد آقازاده (شرقلی) (معلم و زبانشناس) در شوشا به سال 1259.
23 مرداد- تولد احد حسینی (مجسمه ساز) در تبریز به سال 1323. مرگ حمید آرش آزاد (طنزنویس و روزنامه نگار) در تبریز به سال 1389.
25 مرداد- مرگ دکتر غلامحسین بیگدلی (مبارز، نویسنده و استاد دانشگاه) در 1377. تولد ستارخان سردار ملی در قره داغ آذربایجان به سال 1246. تولد بختیار وهابزاده (شاعر) در شکی به سال 1304.
26 مرداد- اشغال شهر فضولی توسط نیروهای ارمنی در 1372. مسلم ماغامایف (خوانندة اپرا) در باکو به سال 1321.
29 مرداد- تولد خان شوشینسکی (خواننده) در 1280.

شهریور (زومار):
1 شهریور- مرگ ابوالفضل ایلچی بیگ (رئیس جمهور آذربایجان) در 1379.
4 شهریور- مرگ عاشیق پناه پناهوف 1357. تولد اکبر عبدی (هنرپیشه) در 1339.
6 شهریور- مرگ ربابه مرادوا (خواننده و بازیگر نقش لیلی در اپرای لیلی و مجنون) در باکو به سال 1362.
8 شهریور- استقلال جمهوری آذربایجان در 1370.
9 شهریور- مرگ صمد بهرنگی (معلم و نویسنده) در رود ارس به سال 1347.
10 شهریور- اشغال شهر قبادلی توسط نیروهای ارمنی و کشتار اهالی آذربایجانی آن در 1372. اشغال شهر جبرائیل توسط نیروهای ارمنی در 1372.
11 شهریور- تولد دکتر حمید نطقی (نویسنده، مترجم و پدر روابط عمومی در ایران) در 1299. افتتاح فیلارمونیای دولتی تبریز توسط حکومت ملی آذربایجان در 1325. مرگ امیرحسین صدقیانی (نخستین لژیونر فوتبال ایران و نخستین سرمربی تیم ملی فوتبال ایران) در 1361.
12 شهریور- اعلام تشکیل فرقة دموکرات آذربایجان (1324). مرگ محمدرضا ایرانی ملک کیان (نقاش) در 1373.
13 شهریور- مرگ عزیزه جعفرزاده (شاعر و نویسنده) در 1382. مرگ دکتر محسن هشترودی (ریاضیدان) در تهران به سال 1355. تولد تقی ارانی (فعال سیاسی) در تبریز به سال 1282.
15 شهریور- تولد قادر میزبانی (قهرمان دوچرخه سواری) در تبریز به سال 1354.
18 شهریور- مرگ میرزا آدی گوزل بیگ (نویسنده) 1227. مرگ رشید بهبودوف (خواننده) در 1368. توقیف ویژه نامة «آدینه» روزنامة مهد آزادی در تبریز به سال 1345.
20 شهریور- تولد عاشیق سایات نووا در 1174. مرگ آیت الله سید اسدلله مدنی (امام جمعه) تبریز در واقعه تروریستی در 1360.
22 شهریور- مرگ شیخ محمد خیابانی در تبریز به دست عوامل حکومت در 1299.
24 شهریور- مرگ میرزا تقی رفعت (شاعر) در 1299.
25 شهریور- مرگ عبدالله توکل (مترجم) در 1378.
26 شهریور- مرگ قاتیر محمد (قاچاق و رهبر قیامهای روستایی) در 1298.
27 شهریور- مرگ سیدمحمدحسین شهریار (شاعر) در تهران به سال 1367.

مهر(خزل):
1 مهر- تولد حسین منزوی (شاعر) در 1325. انتشار نخستین شمارة ویژه نامة «آدینه» روزنامة مهد آزادی توسط به کوشش نویسندگانی چون صمد بهرنگی در تبریز به سال 1344. تولد علی نظمی تبریزی (شاعر) در تبریز به سال 1306.
2 مهر- مرگ احمد جمیل (شاعر) در باکو به سال 1356.
4 مهر- مرگ بلبل محمدوف (خواننده) در باکو به سال 1340.
5 مهر- تولد امیر حسین فردی (نویسندة کودکان) در 1328. تولد کمال تبریزی (فیلمساز) در تبریز به سال 1338. تولد سیدحسن تقی زاده (نویسنده، فعال سیاسی) در تبریز به سال 1257.
6 مهر- مرگ میرجلال پاشایف (نویسنده و ادیب) در باکو به سال 1357.
9 مهر- مرگ کلنل محمدتقی خان پسیان به دست عوامل حکومت درخراسان به سال 1300. مرگ علی آقا واحد (شاعر) در باکو به سال 1344.
11 مهر- مرگ عمران صلاحی (طنزنویس) در تهران به سال 1385. تولد سلیمان ثانی (آخوندوف) (نویسنده) در شوشا به سال 1254.
13 مهر- انتشار نخستین شمارة روزنامة «انجمن» ارگان انجمن ایالتی آذربایجان در تبریز به سردبیری میرزاعلی اکبرخان در 1285.
14 مهر- اعتصاب سراسری در تبریز و درخواست خروج حاجی میرزا کریم امام جمعه از شهر در 1285. اعطای لقب سردار ملی به ستارخان و سالار ملی به باقرخان توسط انجمن ایالتی آذربایجان در 1287.
19 مهر- مرگ حسین خان باغبان مارالانی (مجاهد مشروطه) در صحنه نبردهای تبریز به سال 1287 شمسی.
20 مهر- پیروزی مجاهدان تبریز به رهبری ستارخان پس از چهار ماه مبارزه در 1287. امضاء قرارداد گلستان میان ایران و روسیه و جدا شدن مناطقی از آذربایجان همچون باکو، شکی، قره باغ و گنجه و ملحق شدن آنها به روسیه.
22 مهر- تولد سیدرضا حسینی (مترجم و فرهنگ نویس) در 1305. مرگ سید جمال الدین ترابی طباطبایی (سکه شناس و مورخ) درتبریز به سال 1388. صدور قطعنامة شمارة 874 شورای امنیت سازمان ملل متحد در 1372 در مورد قره باغ که در آن شورای امنیت، طرفین را به «خودداری از هرگونه اعمال خصمانه و هرگونه مداخله ای که قاعدتاً منازعه را گسترش داده و صلح و امنیت را در منطقه خدشه دار خواهد کرد» فراخواند.
25 مهر- تولد میرعلی سیدوف (ادیب و نویسنده) در ایروان به سال 1297.
27 مهر- مرگ عاشیق آباک در 1326. تولد شوکت علی اکبرووا (خواننده) در باکو به سال 1301.
28 مهر- مرگ یحیی شیدا (شاعر) به سال 1390 در تبریز.
29 مهر- تولد ساموئل خاچیکیان (کارگردان سینما) به سال 1302 در تبریز.
30 مهر- مرگ ساموئل خاچیکیان (کارگردان سینما) به سال 1380 در تهران.




آبان (قیروْو):
3 آبان- مرگ مهندس غلامرضا امانی (فعال آذربایجانی) و دو برادرش در اثر سانحة رانندگی مشکوک به سال 1387. مرگ عباس میرزا (شاهزاده و حاکم آذربایجان) در 1212.
4 آبان- مرگ یحیی آرین پور (نویسنده و مورخ) در تهران به سال 1364.
5 آبان- مرگ حیدرخان عمواوغلو (انقلابی و مبارز) در 1300. تولد میرزا ابراهیموف (نویسنده) در روستای اووه سراب به سال 1290.
6 آبان- اشغال شهر زنگلان توسط نیروهای ارمنی در 1372.
8 آبان- صدور قطعنامة شمارة 884 شورای امنیت سازمان ملل متحد در 1372 که در آن «اشغال ناحیة زنگلان و شهر گورادیز، حمله به شهرها و بمباران مناطقی از قلمرو جمهوری آذربایجان» محکوم شده و شورا خواستار «عقب نشینی یک جانبه نیروهای اشغالگر از ناحیة زنگلان و شهر گورادیز» شد.
10 آبان- مرگ آیت الله سیدمحمدعلی قاضی طباطبایی (امام جمعة تبریز) در واقعة تروریستی در 1358. تولد عباس قره باغی (ژنرال. آخرین رئیس ستاد ارتش شاه) در تبریز به سال 1297.
19 آبان- مرگ صفر قهرمانیان (مبارز) در تهران به سال 1381.
20 آبان- تولد بالاش آذراوغلو (شاعر) در باکو به سال 1300.
21 آبان- مرگ رضا روزبه (دانشمند و ادیب) در 1352.
22 آبان- مرگ عاشیق حسین بوزآلقانلی در 1320.
24 آبان- مرگ آیت الله علامه سید محمدحسین طباطبایی (مفسر قرآن کریم)در قم به سال 1360.
25 آبان- مرگ ستارخان سردار ملی در 1293. مرگ علامه محمدتقی جعفری در قم به سال 1377.
28 آبان- قتل رافیق تقی (پزشک، نویسنده و رئیس مجمع نویسندگان در جمهوری آذربایجان) در باکو به سال 1390.
29 آبان- برگزاری کنگرة خلق آذربایجان (مجلس مؤسسان)در تبریز 1324. تولد فریدون ابراهیمی (دادستان کل حکومت ملی آذربایجان) در آستارا به سال 1299.
30 آبان- تولد فکرت امیروف (آهنگساز) در گنجه به سال 1301.

آذر (اوْخ آتان):
2 آذر- مرگ غلامحسین ساعدی (نویسنده) در پاریس به سال 1364.
4 آذر- مرگ جبار باغچه بان در 1345.
6 آذر- مرگ حسن بیگ زردابی (روزنامه نگار و ادیب) در باکو به سال 1286.
7 آذر- مرگ میرزا شفیع واضح (شاعر) در تفلیس به سال 1231.
9 آذر- صدور اعلامیة آیت الله شریعتمداری در غیرقانونی و غیر شرعی بودن اصل 110 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در سال 1358. تولد حسین بیگ زادة شکویی (جغرافیدان. استاد دانشگاه) در تبریز به سال 1312.
10 آذر- تولد نگار خیاوی (شاعر) در 1339.
14 آذر- مرگ محمد عابد خیابانی (شاعر) در تبریز به سال 1385.
16 آذر- مرگ عاشیق اسلام یوسفوف در 1347.
20 آذر- تولد عاشیق پناه پناهوف در 1305.
21 آذر- تشکیل حکومت ملی آذربایجان در تبریز به سال 1324. سرنگونی حکومت ملی آذربایجان توسط نیروهای ارتش پهلوی در 1325. درگذشت حیدر علیف رئیس جمهوری آذربایجان در آمریکا به سال 1382. تولد رضا براهنی (شاعر و نویسنده) در تبریز به سال 1314. تولد سلیم نیساری (ادیب و نسخه پژوه) در تبریز به سال 1299.
22 آذر- تولد رشید بهبودوف (خواننده) در 1294. تولد دکتر محمدتقی زهتابی (نویسنده و فعال سیاسی) در 1302. برگزاری مراسم سوزاندن کتابهای ترکی در تبریز به دستور حکومت پهلوی در 1325.
24 آذر- مرگ حبیب ساهر (معلم و شاعر) در تهران به سال 1364.
29 آذر- مرگ میرزا حسن رشدیه (بنیانگذار مدارس نوین) در قم به سال 1323.

دی (قارا قیش):
3 دی- تولد ضیاء بنیادوف (مورخ) در آستارا به سال 1300.
4 دی- مرگ محمد عارف (ادیب) در باکو به سال 1354. تولد حمید آرش آزاد (طنزنویس و روزنامه نگار) در تبریز به سال 1327.
5 دی- تولد رضا ناجی (بازیگر سینما) در تبریز به سال 1321.
7 دی- تولد زینب خانلارووا (خواننده) در 1315.
8 دی- تولد عزیزه جعفرزاده (شاعر و نویسنده) در 1300. تولد نصرت کسمنلی (شاعر) در 1325.
9 دی- صدور فرمان حکومت ملی آذربایجان برای تأسیس دانشگاه تبریز در 1324.
10 دی- روز وحدت آذربایجانیهای جهان. تولد بهمن وطن اوغلو (شاعر) در کلبجر به سال 1311. مرگ جعفر جبارلی (شاعر و نویسنده) در 1313. به دار آویخته شدن میرزا علی ثقه الاسلام تبریزی و دو پسران علی مسیو توسط روسها در 1290.
12 دی- تولد زلیم خان یعقوب (شاعر) در 1328. مرگ دکتر محمدتقی زهتابی (نویسنده و فعال سیاسی) در 1377.
13 دی- تولد عاصم اردبیلی (شاعر) (1320 ). مرگ جوادخان زیاد اوغلو حاکم گنجه به دست روسها در 1181. تولد غلامحسین ساعدی (نویسنده) در تبریز به سال 1314.
14 دی- مرگ علی نظمی (علی محمدزاده) (شاعر) در باکو به سال 1324.
15 دی- تولد آیت لله سیدمحمدکاظم شریعتمداری (مرجع تقلید) در تبریز به سال 1284. مرگ فرهاد آقازاده (شرقلی) (معلم و زبانشناس) در شوشا به سال 1309.
16 دی- اعلام رسمت یافتن زبان ترکی آذربایجانی در آذربایجان توسط حکومت ملی در 1324.
18 دی- مرگ احمدبیگ جوانشیر (نویسنده) در 1281.
22 دی – تولد دکتر محسن هشترودی (ریاضیدان) در هشترود به سال 1286.
24 دی- تولد غلامحسین ساعدی (نویسنده) در 1314. تولد آنار (نویسنده) در 1316.
26 دی- ورود نیروهای ارتش روسیه به تبریز در 1287. مرگ محمدعلی تربیت (نویسنده و شهردار تبریز) در 1318.
27 دی- تولد مدینه گلگون (شاعر) در باکو به سال 1304.
28 دی- مرگ یحیی ذکاء (نویسنده. پژوهشگر زبان و ادبیات) در تهران به سال 1379.
30 دی- کشتار آذربایجانیان در باکو توسط نیروهای ارتش شوروی در 1368 (قارا یانوار). تولد حمیده خانم جوانشیر (ادیب) در قره باغ به سال 1251.

بهمن (دوْندوران):
1 بهمن- تولد دکتر حسن احمدی گیوی (نویسنده و ادیب) در 1306. تولد دکتر اسفندیار قره باغی (آهنگساز و خواننده) در 1322.
3 بهمن- آزادسازی کلبجر از اشغال ارمنیان توسط ارتش آذربایجان در 1372. مرگ جلیل محمدقلیزاده (نویسنده و ناشر مجلة ملانصرالدین) در باکو به سال 1310. تولد علی توده (علی جوادزاده) (شاعر) در باکو به سال 1302.
4 بهمن- مرگ مجید صباغ ایرانی (شاعر با تخلص یالقیز) در تبریز به سال 1389.
5 بهمن- مرگ سعید سلماسی (شاعر و مجاهدمشروطه) در خوی به سال 1287.
6 بهمن- تصرف ادارات حکومتی همچون گمرک، پست، تلگراف و واحدهای جنگی تبریز توسط دسته
های مجاهدین در تبریز و آغاز مبارزه با محمدعلی شاه در 1285. تولد وارطان سالاخانیان (مبارز و فعال سیاسی) در تبریز به سال 1309.
8 بهمن- مرگ سیدحسن تقی زاده (نویسنده، فعال سیاسی) در تهران به سال 1348.
11 بهمن- تولد محمدامین رسولزاده (بنیانگذار جمهوری آذربایجان)در 1262. تولد نصیر پایگذار (شاعر و معلم) در تبریز به سال 1311.
14 بهمن- مرگ دکتر عباس زریاب خوی (مترجم و نویسنده) در تهران به سال 1373.
15 بهمن- تولد داریوش اقبالی (خواننده) در 1329. تولد پروفسور لطفی زاده (لطفعلی عسکرزاده) (فیزیکدان و بنیانگذار منطق فازی) در 1299.
16 بهمن- مرگ میرزا جعفر توپچی باشوف (شاعر و شرقشناس) در 1247. تولد قارا قارایف (آهنگساز) در باکو به سال 1296.
17 بهمن- مرگ حمیده خانم جوانشیر (ادیب) در باکو به سال1333.
19 بهمن- مرگ موسی خیابانی (مبارز) در درگیری با نیروهای دولتی در 1360.
21 بهمن- مرگ عاشیق شمشیر در 1358. تولد جلیل محمدقلیزاده (نویسنده و ناشر مجلة ملانصرالدین) در نخجوان به سال 1244.
22 بهمن- مرگ بهمن میرزای قاجار (شاهزاده و نویسنده) در 1262. تولد بهرام منصوروف (نوازنده) در باکو به 1289.
25 بهمن- مرگ مهدی باکری (رزمنده) در جبهة جنگ با عراق 1363. مرگ بختیار وهابزاده (شاعر) در 1387.
27 بهمن- مرگ اسماعیل امیرخیزی (مجاهد مشروطه و نویسنده) در 1344.
28 بهمن- اشغال سد سرسنگ در کنار رود ارس توسط نیروهای ارمنی در 1371.
29 بهمن- قیام مردم تبریز علیه رژیم پهلوی در 1356.

اسفند(بایرام):
1 اسفند- مرگ فکرت امیروف (آهنگساز) در 1362. تولد کریم باقری (فوتبالیست) در 1352. امضاء قرارداد ترکمنچای بین ایران و روسیه که بر اثر آن مناطق دیگری از قفقاز همچون ایروان و نخجوان به روسیه ملحق و جدایی کامل آذربایجان قفقاز مسجل شد. مرگ نادعلی همدانی (نویسنده) در تهران به سال 1387.
2 اسفند- تولد عاشیق یدالله عوض پور در 1317. روز جهانی زبان مادری. مرگ دده کاتیب (شاعر) در 1387. تولد بؤیوک آقا میرزا زاده (نقاش) در باکو به سال 1299.
3 اسفند- مرگ حمید باکری (رزمنده) در جبهة جنگ با عراق 1362. کشتار بی رحمانه مردم اورمیه به دست آشوریهای عثمانی در 1296.
4 اسفند- تولد حمید آراسلی (لغت شناس و ادیب) در گنجه به سال 1287.
6 اسفند- تولد دکتر حمید مولانا (نویسنده و استاد دانشگاه) در تبریز به سال 1315. تولد عبدالله شایق (نویسنده و معلم) در تفلیس به سال 1259.
7 اسفند- قتل عام زنان و کودکان آذربایجانی در شهر خوجالی قره باغ توسط ارمنیان در 1370 (فاجعة خوجالی).
8 اسفند- مرگ عاشیق اسد 1329. بروز درگیریهای قومی میان آذربایجانیان و ارمنیان در شهر سومگاییت به تحریک روسها در 1366.
9 اسفند- مرگ بهزاد بهزادی (فرهنگ نویس) در 1386.
10 اسفند- تولد عمران صلاحی (طنزنویس) در 1325.
11 اسفند- تولد احمد بیگ جوانشیر (نویسنده) 1206. اعتصاب سراسری کارگران و کارمندان گمرک و پست آذربایجان در اعتراض به بلژیکیها در سال 1285. تولد میرحسین موسوی (نخست وزیر) در 1320.
13 اسفند- تولد فخرالدین فخرالدینی (عکاس و نقاش) در 1311. تولد سعید سلماسی (شاعر و مجاهد) در سلماس به سال 1261.
15 اسفند – مرگ محمدامین رسولزاده (بنیانگذار جمهوری آذربایجان) 1335. خروج همیشگی ستارخان از تبریز و حرکت به تهران در 1288. مرگ عاشیق علعسگر در 1304. مرگ نگار رفیع بیگلی (شاعر) در 1359.
18 اسفند- مرگ میرزا عبدالرحم طالبوف (اندیشمند و نویسنده) در تیمورخانشورا به سال 1289. تولد قمر الماس زاده (بالرین) در باکو به سال 1293.
20 اسفند- مرگ سید احمد کسروی (مورخ و نویسنده) در تهران به سال 1324. تولد بهروز وثوقی (هنرپیشة سینما) در خوی به سال 1316.
21 اسفند- تولد فرهاد فخرالدینی (آهنگساز و رهبر ارکستر) در 1316. تولد سلیمان رستم (شاعر و نویسنده) در باکو به سال 1284.
22 اسفند- مرگ قاچاق نبی در 1274. مرگ علیرضا نابدل (مبارز) به دست مأموران حکومت پهلوی در سال 1350. مرگ غمگسار (علیقلی نجفوف) (شاعر) در تفلیس به سال 1297.
23 اسفند- تولد اقرار علیف (مورخ) در باکو به سال 1302. مرگ بابک خرمدین (قهرمان ملی آذربایجان) در سامراء به سال 216.
25 اسفند- تولد عاشیق شمشیر در 1271. تولد پروین اعتصامی (شاعر) در تبریز به سال 1285. تولد عاشیق اسلام یوسفوف در 1271. مرگ ابوالحسن اقبال آذر (خواننده) در 1349. مرگ علی تجلایی (رزمنده) در جبهة جنگ با عراق در 1363.
29 اسفند- تولد جعفر جبارلی (شاعر و نویسنده) در 1277. تولد عباس بارز (عباس اسلامی)(شاعر) در 1300. مرگ ثمین باغچه بان (شاعر، نویسنده و آهنگساز تبریزی) در استانبول به سال 1386.
30 اسفند- تولد صمد وورغون (شاعر و نمایشنامه نویس) در 1284.

1. همة تاریخها به هجری شمسی است.


آرتــیغین اوخوماغا بورا کلیک اِئلین
پنجشنبه 1396.3.11
بؤلوملر : ائشیتملی سوزلر ,

اوروشلوخ

0 گؤروش
یازار:‌ اهرلی

http://bayram.arzublog.com/uploads/bayram/ramazan.jpg

گینه گلدی رمضان هامی مسلمان اولاجاق
دین اسلام اوجالوب خلق نماز خوان اولاجاق
گله جق غیرتده فاسق ، اولاجاق اهل تمیز
ایتدیقی معصیته جمـــــــله پشیمــان اولاجا ق
بیر محرمده چخوب شاهقلی بو مسجد دن
بیر ده بو آیده گلــــوب داخـل ایوان اولاجا ق
روزه سین میل ایلینلر چیخاجاقلار سفـره
ایله بیر هاموسی زوار خـــراسان اولاجا ق
او آداملار که ایدوب میلته چوخ جور وستم
هاموسی بیر گئجه ده قاری قرآن اولاجا ق
هیچ گناه اولماسا بسدور بیزه بو صوم وصلاه
قبر ایچینده بیزه او حائیل سوزان اولاجاق

آرتــیغین اوخوماغا بورا کلیک اِئلین
یکشنبه 1396.3.7
بؤلوملر : ائشیتملی سوزلر ,

نظر زیباکلام در مورد شانس رئیسی در برابر روحانی

0 گؤروش
یازار:‌ اهرلی

http://bayram.arzublog.com/uploads/bayram/zibakalam_sadeq.jpg

«برای شخص آقای رییسی، اعلام کاندیداتوری خیلی وضعیت جالبی را رقم نخواهد زد. به این دلیل که به احتمال خیلی زیاد آقای رییسی از آقای روحانی شکست خواهد خورد و نمی‌تواند رای بیاورد. اگر قرار باشد آقای رییسی بعدها در مناصب مهم‌تری به عنوان یک گزینه جدی مطرح شود، این مساله سابقه خوبی در پرونده شخص آقای رییسی نخواهد بود.»

روزنامه اعتماد نوشت: «کمتر از یک ماه تا انتخابات ریاست‌جمهوری ٩٦ باقی مانده است و معادلات انتخاباتی کم‌کم تصاویر واضح‌تری از انتخابات آتی را به نمایش می‌گذارند. اصلاح‌طلبان از مدت‌ها پیش حمایت خود را از کاندیداتوری حسن روحانی اعلام کرده‌اند اما جناح راست روزهای سختی را برای رسیدن به کاندیدای مورد حمایت خود پشت سر می‌گذارد. چند وقتی است که برخی طیف‌های اصولگرا از اجماع بر سر کاندیداتوری سیدابراهیم رییسی صحبت می‌کنند؛ فردی که به اعتقاد صادق زیباکلام، استاد دانشگاه، می‌تواند شانسی برای وحدت و اجماع اصولگرایان باشد و حتی اصولگرایانی که با او مخالف هستند نیز لنگان‌لنگان پشت سر او قرار خواهند گرفت. این فعال سیاسی همچنین معتقد است که اگر ابراهیم رییسی کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری نیز باشد، نمی‌تواند پیروز میدان رقابت باشد.

ارزیابی تان از فضای سیاسی کنونی کشور چیست؟ چرا اصولگرایان و جمنا اصرار بر کاندیداتوری آقای رییسی دارند؟ آیا آقای رییسی می‌تواند ناجی جناح راست باشد؟

اصلاح‌طلبان در انتخابات آتی یکپارچه حاضر خواهند شد و از آقای روحانی حمایت خواهند کرد. در حالی که اصولگرایان بر خلاف رقبای‌شان توان و ظرفیت رسیدن به وحدت و اجماع را ندارند. افراد زیادی از این جناح سیاسی خود را در قد و قامت ریاست‌جمهوری می‌بینند و ایجاد وحدت بین آنها نیز کاری بسیار مشکل خواهد بود. حجت‌الاسلام رییسی تنها نامزد اصولگراست که می‌تواند مخرج مشترک اصولگرایان باشد. اگر آقای رییسی به عرصه انتخابات بیاید و رسما اعلام کاندیداتوری کند، به استثنای طرفداران آقای احمدی‌نژاد، مابقی اصولگرایان از ایشان حمایت خواهند کرد. حتی کسانی که قلبا حاضر به حمایت از او نیستند، دست کم سکوت می‌کنند. بنابراین این تنها راهی است که می‌تواند اصولگرایان را از این وضعیت آمپاس و بن‌بستی که به آن گرفتار شده‌اند، بیرون بیاورد. باید در نظر داشت که در حال حاضر حداقل ١٤ نامزد انتخاباتی در صف کاندیداتوری از سوی اصولگرایان قطار شده‌اند. این در شرایطی است که آقای رییسی بپذیرد که نامزد انتخاباتی شود.

مشکل اساسی‌تری که باید به آن پاسخ داده شود این است که شانس آقای رییسی در برابر آقای روحانی چقدر است؟ من فکر می‌کنم حتی اگر آقای رییسی هم کاندیدای اصولگرایان شود و همه اصولگرایان پشت سر او قرار بگیرند، باز هم او در برابر آقای روحانی شانسی برای پیروزی ندارد و به احتمال خیلی زیاد شکست خواهد خورد. در واقع آمدن آقای رییسی تنها یک مشکل را حل می‌کند و آن هم حل اختلافات و شکاف‌هایی است که درون جریان اصولگرایی وجود دارد. به این معنا که به جز جریان آقای احمدی‌نژاد، مابقی اصولگرایان حتی آنهایی که موافقش هم نیستند، این مساله را ابراز نمی‌کنند و لنگ‌لنگان پشت سر آقای رییسی قرار می‌گیرند. از جهت ایجاد وحدت، آمدن آقای رییسی برای اصولگرایان یک نسخه شفابخش است و او می‌تواند از این منظر ناجی جناح راست باشد. لیکن برای شخص آقای رییسی، اعلام کاندیداتوری خیلی وضعیت جالبی را رقم نخواهد زد. به این دلیل که به احتمال خیلی زیاد آقای رییسی از آقای روحانی شکست خواهد خورد و نمی‌تواند رای بیاورد. اگر قرار باشد آقای رییسی بعدها در مناصب مهم‌تری به عنوان یک گزینه جدی مطرح شود، این مساله سابقه خوبی در پرونده شخص آقای رییسی نخواهد بود. بسیاری خواهند گفت که کسی که در انتخابات ریاست‌جمهوری شکست خورده است و مردم به او رای نداده‌اند، می‌تواند مناصب بالاتری داشته باشد؟ اگر چه قانونا منعی وجود ندارد اما از نظر پرستیژ اجتماعی و افکار عمومی برای آقای رییسی چندان خوب نیست که در این موقعیت قرار بگیرد. لذا او تردیدهایی جدی دارد که وارد مبارزه انتخاباتی شود یا خیر. در عین حال خیلی از اصولگرایان او را به سمت کاندیداتوری در انتخابات هل می‌دهند و به او می‌گویند که معلوم نیست که از آقای روحانی شکست بخورد و ثانیا اگر چنین شود آن برنامه همچنان سر جای خود محفوظ است. ضمن این که به او می‌گویند که آمدنش باعث می‌شود اصولگرایان از وضعیت آشفته، بلاتکلیف و اختلافاتی که به آن دچار شده‌اند، خارج شوند.

فکر می‌کنید ایشان به عرصه انتخابات می‌آید یا خیر؟

من فکر می‌کنم همچنان نگران است که اگر بیاید و از آقای روحانی شکست بخورد، از نظر پرستیژ اجتماعی برایش خوب نباشد. به نظر من فشارها روی ایشان ظرف یک هفته آینده افزایش پیدا خواهد کرد تا ایشان در انتخابات ریاست‌جمهوری دوازدهم ثبت نام کند. فکر می‌کنم ترجیح می‌دهد که وارد رقابت انتخابات ریاست‌جمهوری نشود.

از حیث رقابت انتخاباتی، کاندیداتوری آقای رییسی به نفع روحانی است یا به ضررش؟ این مساله رقابت را برای روحانی سخت می‌کند یا خیر؟

اگر آقای رییسی در انتخابات آتی کاندیدا شود، بعد از آقای احمدی‌نژاد جدی‌ترین رقیب خواهد بود. او می‌تواند از سوی جناح راست آقای روحانی را مورد چالش قرار دهد. هیچ‌یک ١٤ نامزد اصولگرا، یعنی نه آقای قالیباف، نه آقای سعید جلیلی و نه آقای عزت‌الله ضرغامی از شانس حجت‌الاسلام رییسی برای رای‌آوری برخوردار نیستند. بنابراین اگر آقای رییسی نامزد شود، آقای روحانی مجبور است که او را خیلی جدی بگیرد و تلاش خیلی مضاعفی برای تبلیغات انتخاباتی به کار ببندد. از این منظر می‌توان گفت که کاندیداتوری آقای رییسی وضعیت انتخابات را برای آقای روحانی جدی می‌کند.

کاندیداتوری آقای رییسی تاثیری برای مشارکت مردمی در انتخابات آتی هم خواهد داشت؟

حضور آقای رییسی به عنوان کاندیدا در انتخابات، مشارکت مردمی را بیشتر خواهد کرد. برای آن که انتخابات به سمت دو‌ قطبی شدن می‌رود. یک قطب اصولگرایان و یک قطب دیگر طرفداران مرحوم آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی و رییس دولت اصلاحات و طرفداران اصلاحات و میانه‌رو خواهند بود. یک انتخابات کاملا دوقطبی به وجود خواهد آمد و همین دو قطبی شدن انتخابات است که مشارکت مردمی را بالا می‌برد.

برخی تحلیلگران معتقد بودند که بخشی از پایگاه اجتماعی جناح راست در انتخابات ٩٤ مایوس شده و پای صندوق رای حاضر نشده است. آیا آقای رییسی می‌تواند این پایگاه اجتماعی را پای صندوق رای بکشاند یا خیر؟

به جز طرفداران آقای احمدی‌نژاد مابقی پایگاه اجتماعی اصولگرایان پای صندوق رای می‌آیند و به آقای رییسی رای می‌دهند.

هدف احمدی‌نژاد و جریان نزدیک به او از حضور در انتخابات و فعالیت در این زمینه را چه می‌دانید؟

اگر موافقت می‌شد که شخص آقای احمدی‌نژاد در انتخابات شرکت کند، قطعا یک نامزد جدی در مقابل آقای روحانی محسوب می‌شد. آقای احمدی‌نژاد خیلی بیشتر از حجت‌الاسلام رییسی پایگاه اجتماعی دارد. در صورت حضور احمدی‌نژاد یک رقابت خیلی تنگاتنگی شکل می‌گرفت اما با نیامدن او مساله کاندیداتوری آقای بقایی تنها یک مانور سیاسی و یک برنامه تبلیغاتی است. برای این که شخص آقای بقایی هم می‌داند که شورای نگهبان با کاندیداتوری‌اش موافقت نخواهد کرد. البته مقصود من به هیچ‌ وجه این نیست که آقای بقایی نباید در انتخابات شرکت کند بلکه کاملا مخالف هستم که آقای بقایی رد صلاحیت شود. این مساله جزو حق و ابتدایی‌ترین حقوق شهروندی آقای بقایی و هر یک از شهروندان است که در انتخابات شرکت کنند. بنابراین به هیچ‌وجه با ردصلاحیت او موافق نیستم. با این حال فکر می‌کنم شورای نگهبان آقای بقایی را رد صلاحیت خواهد کرد و خود آقای بقایی هم این مساله را می‌داند. علت این تحرکات انتخاباتی هم انجام می‌دهند فقط و فقط مانور سیاسی برای این است که خود را در فضای سیاسی کشور زنده نگه دارند. می‌دانند که در مقام واقعیت شانس زیادی برای تاییدصلاحیت آقای بقایی وجود ندارد.

کارکرد آقای جلیلی را برای جناح راست چه می‌دانید؟ ضمن این که او همکاری با جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی و سازوکار وحدت اصولگرایان را نپذیرفته است.

هیچ شانسی برای آقای دکتر جلیلی نمی‌بینم و فکر می‌کنم او حتی چهار میلیون رای سال ٩٢ را نیز نخواهد آورد. به جز بخشی از اصولگرایان تندرو، فرد دیگری به ایشان رای نخواهد داد.

آرتــیغین اوخوماغا بورا کلیک اِئلین
پنجشنبه 1396.2.28
بؤلوملر : ائشیتملی سوزلر ,

میرزه تاغی / شعر طنز ترکی انتخاباتی

0 گؤروش
یازار:‌ اهرلی

http://bayram.arzublog.com/uploads/bayram/entekhabat00.jpg

میرزه تاغی
مجلسه کاندید اولوب میرزه تاغی
باش کسیر شمشیرینین دال قاباغی
چوخ آغیردیر دییه سن طمطراغی
بئلــــه کی حددن آشیبدیر قوناغی
ساتیب الدن چیخادار مولکی باغی
دوشه جکـــــدیر هچَله میرزه تاغی
………………………………..
اینـــدیـدن چوخــــلارین آلمیش پولونان
اَل تـــــــوتور هر کسه بیر جور یولونان
چوخونون بوینـــــونا مینمیش چولونان
صیغه سین کسـدیریب اون بئش دولونان
بیلسه آرواد آلاجاقدیر طلاغی
دوشه جکدیر هچَـله میرزه تاغی
…………………………….
پَه آتونــــان بو بشــــــر شرم ائله مز
دوشمنـــــه بوینــــون اَیَر شرم ائله مز
اوزونـــــه ائل تــوپورر شرم ائله مز
گونـــــده یوز یول اَل اؤپر شرم ائله مز
هارا گئتسن گلر اوردان سوراغی
دوشه جکــــدیر هچَله میرزه تاغی
………………………………
یوخــــــــدو بیر بنــدبره برکیتمیه بو
چالیشیــر بیـــــــر کسی اینجیتمیه بو
آنـــــــد ایچیب چیخسا اگر ایتمیه بو
قالمـــــاییب کتده حوضور گئتمیه بو
ایندی دای ساده دَییل کند اوشاغی
دوشه جکدیر هچَـــــله میرزه تاغی
…………………………………
آقانیـــــــــن یئــدی قلم حیله سی وار
گونده آروادلار اوچـون روضه سی وار
سوتی قنــــــــــادیسی یا میوه سی وار
جوجــــه سی اولماسادا ، قیمه سی وار
نئچه آیلاردی کی سونمور اوجاغی
دوشه جکدیر هچَـــــــــله میرزه تاغی
……………………………………
چوخونا وعده وئریب ایش وئره جک
چوخلو دیشسیز قوجایا دیش وئره جک
سیزه آهــــن، بیزه کرپیش وئره جک
شاها شاهاتدا وزیر کیش وئره جک
ایندیدن طوفان ائدیر قاش قــاباغی
دوشه جکدیر هچَـــــــله میرزه تاغی
…………………………………..
هله لیک هر یئته نین قـــــارداشیدیر
سیرتیلیب ، اوزلولرین لاپ باشیدیر
بو توخوم شیطانین اؤز یولداشیدیر
هــــر کس آلانسا بونا چوخ ناشیدیر
یئل ویـریب دوشسه باشیندان پاپاغی
دوشه جکدیر هچـــــَله میرزه تاغی
……………………………….
بئــــــله کاندیدلــرینن وای وطنه
چالیرام هر گئجه لای لای وطنه
وئرمسک بیزلر اگر های وطنه
قــورخورام گلمیه یاز یای وطنه
حق اگر اولسا بو خلقین دایاغی
دوشه جکدیر هچَــله میرزه تاغی
……………………………..
آییلیب میلّتیمز یاتمیـــــــــــــاجاق
حقی ناحقـــــــه گورا آتمیــاجاق
پولا هئچ کس نظرین ساتمیاجاق
پیسی دای یاخشییا ائل قاتمیاجاق
ائلیمیز یاخشی گؤرور دای اوزاغی
دوشه جکـــــــــدیر هچَله میرزه تاغی

آرتــیغین اوخوماغا بورا کلیک اِئلین
شنبه 1396.2.23
بؤلوملر : ائشیتملی سوزلر ,