دوستان من! وبلاگ نویسان ترک زبان ! هی من گفتم و شما نشنیده گرفتید دیگر چاره اى ندارم جز اینکه از این به بعد پستهایم را به آموزش زبان نوشتارى ترکى اختصاص دهم.

واللاه من جانا گلدیم بو تورکجه یازان لارین الیندن، بیر ایکی دنه فرقلی حرفیمیز وار سانکى داش داشییاجاق سینیز، آرخاداشلار نییه یانلیش یازیرسینیز آخى؟ بیزیم دیلیمیز ائله چتین دئییل کی!

آرخاداشلار! 

تنها یکى دو حرف بخصوص در زبان ترکى‌ وجود دارد که با کمى‌ دقت میتوانیم آنها را درست بنویسم مگر اینکه عمداً بخواهید به زبان مادریمان لطمه بزنید و بى‌ارزشش کنید که در این صورت اطلاع دهید تا از لینکهایم جدایتان کنم!

بوگون تکجه Ö (ؤ ) ، Ü ( و ^) حرفلرینى یازماغی تمرین ائله یین. قالان حرفلریسه گلن پست لاردا دئیه جه یم.

Ö {ؤ} مثل اؤزگه اؤردک اؤنم بؤیوک اؤلدو سؤندو گؤردو گؤز سؤز دؤز چؤز دؤنگه چؤندو بؤلگه اؤرتوک چؤرک 

Ü {و^} مثل اوزمک سوزمک اورک سوزگئچ دوزلتمک بوزولمک پولوشوک شوشه مورگو گولمک گولوش گول

بیشترین اشتباهات نوشته ها در نوشتن این حرف Ö میباشد که معمولاً به معناى مطلبتان لطمه میزند مثلاً:

مینویسید اؤلدو که منظورتان "شد" است اما نوشته اید "مُرد"

می نویسید هورورم که منظورتان "می بافم" است اما نوشته اید "پارس میکنم"

درزبان تورکی چهارنوع صدای" او" داریم:

1-او ، و ، ـو (u) : درکلماتی مثل : دوز (نمک) ، اولدوز (ستاره) ، ‏سو (آب) ، اوزون (دراز( ، بولاق (چشمه) اوزاق = دور، اون = آرد، سو = آب، توتماق = گرفتن، وورماق = کتک زدن، سوواماق = دیوار را کاه گل کردن، یوز=(100)

‏2- اوْ ، وْ ، ـوْ ( o) ‏ این مصوت هم مثل ضمه فارسی ( اُ ) است : امّا کمی کشیده تر ادا می شود مثل : اوت ( آتش ) ، بوْز (خاکستری) ، اون (عدد 10)، اونلار=.....

3-- ا‏ؤ ، ؤ ، ـؤ ( ö ) در هنگام تلفظ این صدا لبها کمی مدور شده و به طرف جلو کشیده می شود، وسط زبان و بخش پیشین آن به طرف سقف دهان بالا می آید. مثل : دؤش )سینه) ،گؤز(چشم) ، گؤل (دریاچه ) ، اِؤلمَک (مُردن )، چؤل = دشت، سؤز = حرف، اؤزئم = خودم، اﯚز=.....،اﯚزلم=......دورد=(4).
4-- اۆ ، ۆ ، ـۆ ( ü ) برای تلفظ این صدا لبها گرد و مدور شده و به طرف جلو کشیده می شود! قسمت پیشین زبان به پشت دندانهای پایین جلویی نزدیک می گردد.
مثل : ا ۆز (چهره،صورت، رو) ، گۆن (خورشید) ، اۆنگۆل (سبک و کم وزن )، گوٌن = آفتاب، گوٌل = گل، دوٌز = راست، اوٌزوم = انگور، کوٌل = خاکستر، سوٌپوٌر = رفت و روب، اﺆزگون=.....اوءچ = بپر ، اوءرک= دل
همانطور که ملاحظه می گردد تلفظ صحیح کلمات تورکی بدون اعراب گذاری مشگل و درمواردی غیرممکن است. دررسانه نوشتاری بدون فایل صوتی و محاوره آمکان آوا شناسی مقدور نمی باشد. لذا اجبارا و از روی ناچاری از رسم الخط لاتین استفاده می گردد.



تورکجه میزی اؤیرنمک ایسته ین آرخاداشلاریم!

ایندیسه فعل دن اسم دوزلدن اک لر:

İŞ  مثل یئمیش ، باریش ، دوروش ، گؤروش

İM  گئییم ، آلیم ، دوروم ، سورو^م

IQ  آچیق ، ازیک ، اوچوق ، بوکو^ک

Gİ  ایلگی ، سایقى

GƏ  بؤلگه 

GİN  بیلگین ، سایقین ، جوشقون ، دوشگون

QAN  یاپیشقان ، دؤیوشگن

ĞIÇ باشلانغیچ

ICI ییرتیجی ، بیلیجی

İ  دیری ،باتى ، دوغو ، سورو^

IT یانیت

ƏNƏK  یئته نه ک ، دوواناق

SƏK  دیرسک ، توتساق

CƏ  دوشونجه

MƏCƏ  بیلمه جه ، تاپماجا


 پسوندهاى اسم ساز را یادآوری میکنم که از اسم ، اسم میسازند:

(4) LİK  مثل شنلیک ، یاخشیلیق ، بؤیوکلوک، اولقونلوق

(4) Çİ  دیلچی ، آوچى ، سوتچو^ ، قوروقچو

(4) SİZ  یئرسیز ، قانسیز‌، اوزسو^ز ، هوش سوز 

(4) Lİ  تئل لی، شانلى ،بوشلو ، اونلو^

(2) CA  قیسساجا ،تورکجه

(4) CİL  ائوجیل ، قوناقجیل ، اؤلومجول ، سورونجول 

(2) DAŞ  قارداش ، دیندش

(2) AR  یاشار ، یئتر

(2) AN  اوغولان(اوغلان) ، ارن

(2) AQ  اوتاق ، دیلک

(4) İT  چئشیت ، یاشیت ، قوروت ، سورو^ت

(2) SAL  قومسال ، جینسل

(2) QA  باشقا ، اؤزگه


_بو اؤرنک کلمه لرین بعضیسی آذربایجان تورکجه سینده فرقلی ایشله نیر. 

_بعضی اوستادلاریمیزین نظریجه ، "-سال" اکی یئنی اک دیر و اسکی تورکجه میزده یوخوموش!

_کلمه لرین معناسینی بیلمه دیگینیز حالدا سورسانیز ممنون اولارام.



امروز میخواهم روش دیگرى براى آموزش نوشتار ترکى امتحان کنم چون روشهاى قبلى‌جز در مورد یکى دو نفر براى سایر دوستان قابل فهم نبوده است، البته این میتواند دو دلیل داشته باشد: یا دوستان عزیز با دقت کمتر و سرسرى مطالب وبلاگها را مى خوانند و یاد نمى گیرند و یا بقول خودشان کیبورد کامپیوترشان اشکال دارد که حروف را درست تایپ نمى‌کند! که البته من نام دلیل دوم را بهانه تراشى میگذارم و براى رفع دلیل اوّل روش امروز را بکار میبرم:

چند تمرین کوچک برایتان مى نویسم تا جوابش را در کامنتها بنویسید.

1. ما ترکان ایران، حرف Ö را بصورت ؤ مى نویسیم. مثل اؤزوم(خودم)، اؤزگه (بیگانه)

چند مثال دیگر بنویسید. 

2. ما حرف را بصورت ئ مى نویسیم. مثل ائلیم(ایل من) ، سئل لر (سیل ها)

چند مثال دیگر بیاورید.

3. ما حرف Ə را بصورت ا -ه مى نویسیم. مثل الک(غربال)، سئومه مک(دوست نداشتن)

چند مثال نیز از شما میخواهم.

4. ما در محاورۀ ترکى حروف ق را در پایان کلمات خ تلفظ مى‌کنیم. مثل آلماق که آلماخ مى گوییم اما در نوشتار ترکى باید ق بنویسیم. مثل بوداق(شاخه)، بولاق(چشمه)

چند مثال هم از شما مى خواهم.

5. ما در محاورۀ ترکى حرف ک را در پایان کلمات ح تلفظ مى کنیم که در نوشتار نباید ح بنویسیم. مثل اورک(دل) که اورح مى گوییم. بیلمک(دانستن) که بیلمح مى گوییم.

پنجشنبه 1396.1.17