http://bayram.arzublog.com/uploads/bayram/ashiq_1.jpg

آشێق یا عاشیق، گۆنئی و قۇزئی آذربایجاندا ساز (قوْپوز) ایله ایجرا ائدن اوْخوجو. آشیق‌لار ایسلام‌دان اؤنجه زامان‌لاردان، تۆرک خالق‌لارین آراسیندا ایجرا ائدرمیش‌لر. مۇختلیف تۆرک ائللری، آشیق ایله سازی مۇختلیف آدلار ایله تانیرلار. آشیق‌لار قهوه‌خانالاردان علاوه، توْی و آیری مراسیم‌ده ده ایجرا ائدرلر.

ایسلامی اینقیلاب‌دان اؤنجه ایللرده، آشیق‌لارین چێخی و باتی آذربایجانین بۆتون اصلی شهرلرین‌ده، چوْخلو ایجرالاری اولاردی. تبریز، آشیق‌لارین چێخی مرکزی و اۇرمیه اوْنلارین باتی مرکزی ایدی. تبریزده چوْخلو واقت‌لار آشیق بیر بالابان‌چالار و بیر قاوال‌چالار ایله ایجرا ائدردی. اۇرمیه‌ده آشیق همیشه تک ایجرا ائدردی.

http://bayram.arzublog.com/uploads/bayram/ashiq_zolfeya.JPG


آشیق سؤزونون آچیقلاماسی

عاشیق سؤزونون آنلامی:آغ ، d/d/ دده ، ozan اوزان ، varsaq وارساق ، baxwi عاشیغا کئچمیشده باخشی و کیمی آدلار وئریلمیشدیر. yanwaq و یانشاق iwiq ایشیق ، a saqqal ساققال

میر علی سیدوفا گؤره عاشیقلارا ۶- جی و ۷- جی عصیرلرده وارساق، سونرالار ۸- جی عصیردن -۱۰ جو عصره قدر اوزان سؤزو ایشلنمیشدیر. کیتابی دده قورقوتدا اوزاندان علاوه دده سؤزو ده ایشله نیلیر. آنجاق دده دئدیکده اوزانلیغی ایله برابر هم ده بیلیجی و آغ ساققال و عاقیل بیر ائل آتاسی نظرده توتولور. اکثر اوغوزنامه لرین یارادیجیسی دده لر اولموشلار. نئجه کی اوغوزنامه لرین سونوندا بئله بیرعیباره لره راست گلیریک:دده م قورقود گلیبن بوی بویلادی ، سؤی سؤیله دی بو اوغوزنامه یئگنکین اولسون دئدی.

سونرالار حتی گونوموزه قدر قوجامان ، دونیا گؤرموش خلق ایچینده چوخلو حؤرمت قازانمیش آغ ساققاللارا "دده" دئییرلر. مثلا ۱۵ – جی عصرده تبریزده یاشایان دده عؤمر ایستر عادی جماعت ، ایسترسه ده حؤکومت باشچیلاری طرفیندن چوخ سایغیلی بیر آغ ساققال اوزان ایمیش و آق‌قویونلو اوزون حسن دفعه لرله اونون گؤروشونه گئتمیشدیر.

بعضی نظریه چیلره گؤره عاشیق سؤزو ایشیق سؤزوندن عمله گلمیشدیر. بیزه معلومدور کی اسکی زامانلاردا تورک ائللری ایشیغی قوتسال بیلمیشلر, بلکه ده عاشیغا اولان حؤرمتلرینه گؤره اونا ایشیق آدی وئریلمیشدیر. نئجه کی "حق عاشیغی" ، "دده" و" آغ ساققال" سؤزلرینده ده بئله بیر قوتسال لیق واردیر.

کور اوغلو دستانیندا اولان بو میصراعلاردا دا بئله بیر آنلام ایفاده اولموشدور. کوراوغلو دئر: من عاشیغام, عاشیق دئییلم ایشیغام.

لاکین محمد فؤاد کؤپرولوزاده عاشیق سؤزونون محض پوزولاراق ایشیق طرزینده تورک دیلینه کئچدیگینی سؤیله ییر.

سؤزوندن عمله گلم هسینی ایدّعا ائتمیشلر. نئجه کی awilamaq بعضیلری ده اونو آشیلاماق دئییرلر. awule= و آواز اوخویان آشوله چی awule اؤزبکلر مئلودی یه آشوله آنجاق اکثر آراشدیرماچیلار عاشیق سؤزونون آنلامینی اورگی عشقله دولو اولان معناسیندا بیلمیشلر.

بیلیریک عاشیق سؤزو یونوس امره دن بو یانا آذربایجاندا و آنادولودا ایشلنمگه باشلادی یونوس امره حقه عاشیق بیر درویش و اوزان ایدی . اسگی قایناقلاردا دا همیشه عاشیق سؤزو عاشق کیمی ایمیش.

عاشیق شعرلری تمامیله هیجا وزنینده دیر. عاشیق شعرلری نین فورملاری عاشیق هاوالاریله دوغما یارانمیشدیر. بونلار عوموما یئددی, سکگیز, اون بیر هیجالیدیر.

آشاغیدا بو شعر فورملاری حاققیندا داها دا گئنیش معلومات وئریله جک:

آشیق احمد شهبازی== آذربایجان آدلیم عاشیقلاری ==

  • عاشیق قوربانی
  • خسته قاسیم
  • عاشیق غافار
  • آزافلی میکاییل
  • [آشیق احمد شهبازی ]*
  • آراز ائلسس
  • اوزان عادیل
  • آشیق هدایت
  • خوندابلی مهجور
  • حسن دمیرچی
  • آشیق قشم
  • آشیق ایمران حیدری
  • عاشیق مسیح‌الله
  • عاشیق گونش
  • آشیق حسین علی‌حسینی
  • آشیق حسن اسکندری
  • آشیق حسین جوان
  • آشیق رسول قربانی
  • آشیق زولفیه
  • ساری آشیق
  • آشیق عابباس توفارقانلی
  • آشیق عبدالعلی نوری
  • آشیق یوسف اوهانس
  • عزیز شهنازی
  • قاراجا اوغلان
  • آشیق چنگیز مهدی پور

  • http://bayram.arzublog.com/uploads/bayram/ashighbolut-1.jpg

آرتــیغین اوخوماغا بورا کلیک اِئلین
یکشنبه 1395.12.29
بؤلوملر : آشیق و آشیقلار,