گنجه لی نیظامینن آرتیخراخ تانیش اولاخ

آددی : نیظامی گنجوی

قویلانان یئر(دفن اولان یئر ) : گنجه

لقبی : حکیم نیظامی

یاشاییش دوره سی : سلجوقی لر زامانی

یاشاییش یئری : گنجه

حکیم نیظامی گنجوی یاشاییش زامانیندا اوچ دنه آرواد آلیب کی بیرینجیسینین آددی آفاق دیر

بیر دنه اوغول اونان یادگار قالمیشدیر کی آددی محمد دی

جمهوری گرجستان با آب و هوای متنوع در کنار دریای سیاه قراردارد .
در زمان شاه عباس صفوی مردمانی از خاک گرجستان به ایران کوچانده شدند و اکنون در فریدون شهر(روستای آخوره ی سابق) و روستاهای اطراف اصفهان زندگی می کنند (البته بخشی از ایرانی ها زبان گرجی را یاد گرفته و با ایشان پیوند خانوادگی داشته اند.) همچنین " گُرجی محله " نام روستایی در 5 کیلومتری بهشهر می باشد.
جوزف استالین از گرجیان شناخته شده در تاریخ است.
کرسی زبان و ادبیات فارسی در گرجستان فعال است و به برگردان آثاری از زبان فارسی مشغول است.
زبان گُرجی (کارتولی اِنا) جز خانواده ی زبان های قفقازی است.ظاهرا اتاریخ الفبای آن به پیش از میلاد می رسد ، امّا زبان نوشتاری آن از سده ی پنجم میلادی آغاز می شود.
الفبای گرجی 33 واج (حرف) دارد و مثل انگلیسی از چپ به راست نوشته می شود ؛ تلفظ 8 واج آن با زبان فارسی تفاوت دارد.
مردم گرجی مسیحی ارتدکس هستند و نزدیک به پنج میلیون نفر درگرجستان زندگی می کنند و اقلیت آذربایجانی ، ابخازی، روس و ارمنی (بیش از 16درصد) نیزدر میان ایشان وجود دارد

1) حشرات
قوُرد قوُش: حشرات موذی
بؤجک: حشره
آری: زنبور
بال آریسی: زنبور عسل
میلچَک:مگس (چیبین  برگرفته از ترکی سومری)

این هم توضیحی مختصر در مورد قالبهای شعر ترکی (عاشیقی)

البته داشته های من تقریبا در همین حده. از همه دوستانی که اطلاعات بیشتری دارند می خوام که اطلاعاتشون رو در اختیار ما هم قرار بدن تا استفاده کنیم

قوشما

قوشما از انواع پرکاربرد و رایج شعر عاشیقی است. نوع حاضر، شعری بندبند است و بین 3 تا 6 و 7 بند متغیر می‌باشد. از انواع اشعار هجایی است و هر مصراع آن 11 هجا ‌دارد. هر بند قوشما از چهار مصراع شکل می‌گیرد و مصطع‌ترین نوع شعر شفاهی قلمداد می‌شود هر چند قبل از ملا پناه واقف با این نوع شعر رو به رو می‌شویم، ولی بطوری مشخص ملاپناه آن را وارد ادبیات و عربی ترکی کرده است.

در بند پایانی قوشما ، شاعر نام و یا تخلص خود را بکار می‌برد این نوع شعری، قدمت زیادی دارد بطوری که بر اساس یک نظریه، صفت عاشیقی با قوشما آغاز شده است و قوشما، نام عمومی اشعار عاشیقی در برهه‌ای از فعالیت عاشیقها نیز بوده است. در قالب قوشما، شاعران برجسته‌‌ای چون قافی برهان الدین، شاه اسماعیل خطایی، ، ذاکر، عاشیق‌پری و دیگران را داشتیم و بسیاری از شاعران معاصر نیز در این قالب شعری، طبع آزمایی سریی کرده‌اند

گرایلی

ساده‌ترین شکل شعر عاشیقی، گرایلی است. نوع شعری نیز متشکل از بند هامت و مانند قوشما هر. و تفاوت‌اش با قوشما علاوه بر مضمون و محتوای شعر، در تعداد هجاهای آن است. گرایلی هشت هجایی است و در بند آخر، شاعر تخلص خود را می‌آورد. در ژانر ادبیات. موضوع گرایلی ، تعزلی و محبت و طبیعت‌گرایی است.

دیوانی

این نوع نیز از انواع شعر عاشیقی ست و بطور مصطلح از سه بند تشکیل می‌شود .هر مصراع دیوانی 15 هجا دارد از چهار مصراع تشکیل می‌گرد

مخمس

در زبان ترکی این نوع شعر را ». هر بند مخمس پنج مصراع دارد و هر مصراع آن 16 هجا را در بر می‌گیرد. البته به نوع مخمس 11 هجایی نیز بر‌می‌خوریم که حیدربابا منظومه مشهور بئشلیک« می‌گوینددر مواردیشهریار به این وزن سروده شده است.

تصنیف

تصنیف، نیز  یکی از انواع شعر عاشیقی است هر چند قدمت این شعر به گذشته‌ها می‌رسد نوعی شعر ساده و روان و در عین حال گیراست که در هر مصراع آن چهار یا پنج هجا وجود دارد

بایاتی

رواجش در بین مردم، بیش از سایر انواع ادبی است از انواع شعر شفاهی است که علت فراگیر شدن این بودن که دهان به دهان از دهی به دهی و از ولایتی به ولایت دیگر، با نقل شده شعر و آن است هر بایاتی چهار مصراع دارد وهر مصراع از 7 هجا تشکیل شده ، است بایاتی شباهت بسیاری با رباعی ودو بیتی دارد.طبع ازمایی کردند عاشیقان زیادی در این نوع شعری،

 مستزاد

نوع جدیدی از شعر است که واردادبیات شعری عاشیقی شده است.

در این نوع شعری که بصورت بند بند آورده می‌شوددر پایان بند در ارتباط با مفهوم بند، نیم مصراعی با همان قافیه آورده می‌شود.شاید بتوان گفت که این نوع شعری عاشیقی، از زبان فارسی وارد ادبیات عاشیقی شده و به عنوان نوع مستقل ادبیات عاشیقی نتوان آن را به حساب آورد .عاشیقهای معاصر در برخی از مناطق، این نوع را آزموده‌اند و به نوعی نیز این نوع در بین شنوندگانشان معتبر   یافته است.

در کنار این انواع شعر که بنا به قافیه، وزن و کاربرد کلمات تقسیم می‌شوند، از نظر مضمون نیز شعر عاشیقی به انواع مختلفی تقسیم‌پذیر است. تقسیم ثانویه را باید وابسته به صفت و صنایع بدیعی و یا مهارت‌های شعری دانست، هر چند بسیاری از محققان در زمینه انواع شعر عاشیقی بصورت پیوسته نیز جزو انواع شعر عاشیقی آورده‌اند

تجنیس

 نوعی از صناعت شعری در اشعار عاشیقی است که بصورت جناس عاشیق یا شاعر به خودنمایی می‌پردازد.تجنیس‌ها از 3،5 یا 7 بند تشکیل می‌شوند جناس عبارت از نوعی شعر عاشیقی (داخل در نوع قوشما یا گرایلی) که قافیه‌های هم شکل با معانی متفاوت دارد.با صفت جناس یا تجنیس در بایاتی‌ها نیزروبه رو می‌شویم . جناس با اتکا به قواعد زبانی ساخته می‌شودو عاشیق‌ها از این امکان استفاده می‌کنند و به ایجاد معانی عمیق می‌پردازند.  ساختن تجنیس با در نظر گرفتن مهارتهایش در کاربرد کلام ازهمه هنرمندان ساخته نیست و به همین خاطر تنها عاشیقهای زبردستی چون »خسته قاسیم عباس توفارقانلی عاشیق علعسگرحسین جاوان  ملا جمعه  در این نوع هنری، خوش درخشیده‌اند و از بین اینها،  بهترین تجنیس‌سرا  عاشیق علعسگر  است.

 استادنامه

همانطور که از نام این فرم شعری پیداست، صفتی از شعر عاشیقی را در بر می‌گیرد که عاشیق، مباحثی را در قالب پند و اندرز به شاگردان یا شنوندگان ارائه می‌دهد. عاشیق در استادنامه‌ها از دانسته‌ها و تجارب خود می‌گوید که به نوعی کمک راه زندگی جامعه گردد. بسیاری از استادنامه‌ها از سخنان پندآموز بزرگان که درزبان ترکی به آتالار سؤزو موسوم است بر گرفته‌اند

احترام به عقل و کمال جویی و توجه به فلسفه و مسایل اجتماعی، موضوعات مهم استادنامه‌ها هستنداستادنامه‌ها اغلب در مقدمه منظومه‌های عاشیقی گنجانده می‌شوند. جهان‌بینی عاشیق، کلمات قصار، امثال و حکم، ضرب‌المثل های پندآموز از دیگر مسایل مطرح در استادنامه‌‌ها می‌باشند. قوشما قالب غالب استادنامه‌ها را تشکیل می‌دهد .استادنامه‌های » خسته قاسیم« (قرن 13) مشهورتر از دیگران است

دییشمه

این نوع شعری از جنبه صفت شعری عاشیقی، از انواع جالب و زیبای این نوع هنری است. دییشمه که حاصل دیالوگ دو شاعر یا دو عاشیق به صورت پرسش و پاسخ است،مهارت، جهان‌بینی و دانش و استعداد عاشیقها را نشان می دهد

فراقی چکمه ین عاشیق، وصالین قدرینی بیلمز

جمیله اولمایان واصیل، جمالین قدرینی بیلمز

شب اسراده قوسینین ایکی نصف ائیله دی آیی

بو معجزدن اولان غافیل، هلالین قدرینی بیلمز

دوداغین سلسبیلیندن خبردار اولمایان جانسیز

اونون ماهییتی اود دور، زلالین قدرینی بیلمز

مدور نقطه ی خالون، ببک دن عینینه قوندی

ببک سیز قالسین اول گوزکی بو خالین قدرینی بیلمز

نهالون اعتدالیندان، اوتانار سدره و طوبی

بو قدی بنزه دن سروه، نهالین قدرینی بیلمز

سنی سندن دیلر کونلوم، نه دونیانین زر وگنجین

کی اول مالی سئون جانسیز، بو مالین قدرینی بیلمز

اوزوندور پرده آللاهین یمینی، کعبه سی، بیتی

یمینی بیلممیش هر کیم شمالین قدرینی بیلمز

گونش ماه تمامیندن زواله اوغراشور هر گون

نه دن شول آفتابی بی زوالین قدرینی بیلمز

لب لعلون وصالیندان جدا اولماق منه دوشمز

بو ذوقی بیلمه ین صوفی، بو حالین قدرینی بیلمز

"نسیمی" صوفی دگیشمز غموندن گئیدیگی شالی

کی اول صوفی صفاسیزدور بو شالین قدرینی بیلمز

نسیمی

  کوسکونلرین باریشتیغی, سئونلرین بیر آرایا گلدیگی، رحمت دؤلو گونلرین ان دگرلیلریندن اؤلان قوربان بایرامینیز قوتلو  اؤلسون...

 اوره گینه داملا داملا اومود, گونلرینه مین دادلی موتلولوق دؤلسون, سئودیکلرین هر گون یانیندا اؤلسون, اوزون و گولون هئچ سؤلماسین, قوربان بایرامین قوتلو اولسون....

        گؤزللیک، بیرلیک, برابرلیک دؤلو, داها گؤزل و موتلو بیر قوربان بایرامی دیلیریک. بؤیوکلریمیزین اللرینده و اوشاقلاریمیزین گؤزلریندن اؤپوروک.

        خیر قاپیلارینین سؤنونا قدر آچیق, قضا و بلالارین برطرف اؤلدوغو قوربان بایرامینین, یاشادیغینیز توم سؤرونلاری آلیب گؤتورمه سی دیله کیله....

        گؤزللیک، بیرلیک, برابرلیک دؤلو, هر زامان بیر اؤنجه کیندن داها گؤزل و موتلو بیر قوربان بایرامی دیلیریک. بؤیوکلریمیزین اللرینده و اوشاقلاریمیزین گؤزلریندن اؤپوروک.

        قوربان بایرامینی سئودیکلرینیزله برابر ساغلیق و حضور ایچینده گئچیرمنیزی دیله ریک. بایرام توم اینسانلیقا خیرلی اولسون!..

        بیر اووج دوعا, بیر قوجاق سئوگی، ایستی بیر مساج مسافتلری باغلاییر, بیرلشتیریر گؤنوللری, بیر ایستی گولومسه مه، بیر خیردا هدیه داها دا یاخینلاندیری بیزی بیربیریمیزه...

        هر ایلک باهاردا گلینجیکلرین ان گؤزل باشلانقیجلاری موژده له مه سی کیمی, بو بایرامین دا سنه و عایله نه موتلولوق و نئشه گتیرمسینی دیلیرم... ایی بایراملار!

        قارداشلیقین دؤغدوغو, سئوگی لرین بیرلشتیگی, بلکی دورغون, بلکی یؤرغون, یئنه ده موتلو, یئنه ده اومودلو, یئنه ده سئوگی دؤلو نئچه بایراملار....

        توم آراخاداشلارین قوربان بایرامینی ان ایچدن دیلکلریمله قوتلورام, ساغلیق, باشاری و موتلولوقلار دیلیرم. هر شئی گؤنلونوزجه اؤلسون!

فراقی چکمه ین عاشیق ، وصالین قدرینی بیلمز

جمیله اولمایان واصیل ، جمالین قدرینی بیلمز

شب اسراده قوسینین ایکی نصف ائیله دی آیی

بو معجزدن اولان غافیل ،هلالین قدرینی بیلمز

دوداغین سلسبیلیندن خبردار اولمایان جانسیز

اونون ماهییتی اود دور ، زلالین قدرینی بیلمز

مدور نقطه ی خالون ، ببک دن عینینه قوندی

ببک سیز قالسین او  گوزکی بو خالین قدرینی بیلمز

نهالین اعتدالیندان اوتانار سدره و طوطی

بو قدی بنزدن سروه ، نهالین قدرینی بیلمز

سنی سندن دیلر کونلوم ، نه دونیانون زر و گنجین

کی او مالی سئون جانسیز، بو مالین قدرینی بیلمز

اوزوندور پرده آللاهین یمینی ،کعبه سی ، بیتی

یمینی بیلممیش هر کیم شمالین قدرینی بیلمز

گونش ماه تمامیندن زواله اوغراشور هر گون

نه دن شول آفتابی بی زوالین قدرینی بیلمز

لب لعلون وصالیندان جدا اولماق منه دوشمز

بو ذوقی بیلمه ین صوفی ، بو حالین قدرینی بیلمز

نسیمی صوفی دگیشمز غموندن گئدیگی شالی

کی او صوفی صفاسیز دور بو شالین قدرینی بیلمز

شعر سنگ مزار ایرج میرزا شاعر

شعر ایرج میرزا برای سنگ قبرش:

ای نکویان که در این دنیایید

یا ازین بعد به دنیا آیید

این که خفتست در این خاک منم

ایرجم ایرج شیرین سخنم

مدفن عشق جهان است اینجا

یک جهان عشق نهان است اینجا

عاشقی بوده بدنیا فن من

مدفن عشق بود مدفن من

آنچه از مال جهان هستی بود

صرف عیش وطرب ومستی بود

هر که را روی خوش خوی نکوست

مرده وزنده من عاشق اوست

من همانم که در ایام حیات

بی شما صرف نکردم اوقات

تا مرا روح وروان در تن بود

شوق دیدارشما در من بود

بعد چون رخت زدنیابستم

باز در راه شما بنشستم

گرچه امروز به خاکم ماواست

چشم من باز بدنبال شماست

بنشینید بر این خاک دمی

بگذارید به خاکم قدمی

گاهی از من به سخن یاد کنید

در دل خاک دلم شاد کنید

بوگون : جوماخشامی (پنجشنبه)، ۲۴ آقوست ۲۰۱۷ میلادی برابردیر ۲ شهریور ۱۳۹۶ هجری-شمسی و ۱ ذی‌الحجّه ۱۴۳۸ هجری-قمری ایله

آقوست: بردعه‌نین ایشغالی، بیرلشمیش میلتلر تشکیلاتیندا ایلک قارادریلی نوماینده‌‌.

۹۴۴ — روسلار بردعه شهرینی اله کئچیرمیشلر.

۱۶۹۰ — هیندنین کلکته شهرینین اساسی قویولموشدور.

۱۸۱۵ — ایندیکی هولندین اساسی قانونو قبول ائدیلمیشدیر.

۱۹۱۲ — آلاسکا آمریکانین اراضیسینه قاتیلمیشدیر.

۱۹۱۴ — بیرینجی دونیا موحاریبه‌‌سی: آلمان اوردوسو بلژیکین نامور شهرینی اله کئچیرمیشدیر.

۱۹۳۱ — فرانسه و شوروی ایتیفاقی آراسیندا بیطرفلیک موقاویله‌سی ایمضالانیر.

۱۹۵۰ — ائدیت سامپسون بیرلشمیش میلتلر تشکیلاتیندا ایلک آمریکالی قارادریلی نوماینده‌‌ اولور.