بایـــــرام

منیم حورمتلی دیلداشلاریم بیزی اوز باخیشلاریزینان سویوندورون

مئتال لار ( فلزات ) تورکی دیلینده

0 گؤروش
یازار:‌ اهرلی

دَمیر : آهن
 پاخیر : مس
 پولاد : فولاد
 اوروف : روی
 چووون : چدن
 قیزیل  : طلا
 گوموش : نقره
 پوروش  : برنز
 قورقوشون  : سرب
ساخسی  : سفال
 کومور : زغال
 آلتین : طلا
یارماق : پول نقره ای
 آغچا : پول طلا
قه لئی : قلع

آرتــیغین اوخوماغا بورا کلیک اِئلین
دوشنبه 1401.5.17
بؤلوملر : سوزلوک,

قاراچوخا

0 گؤروش
یازار:‌ اهرلی

در اساطیر و فولکلور آذربایجان، برای هر شخص یک شخصیتی که نقش نگهبان خیر را دارد وجود دارد.  قاراچوخا شرها را دفع می‌کند. اگر قاراچوخای کسی بیدار باشد آن را از هر گونه آسیب و صدمه محافظت می‌کند. اگر قاراچوخای کسی خوابیده بوده و بیدار نباشد انواع مخاطرات به سراغ شخص می‌آید. در واقع قاراچوخا  نوعی اسفنکس  (ترکیب انسان با شیر، انسان با پرنده ، انسان با ماهی، گربه نر با تمساح، انسانهای بالدارو...مانند مجسمه ابوالهول واقع در مصر :sphinx)  می‌باشد. قاراچوخا، نگهبان خیر صاحب‌خانه و خانه است. معنای قاراچوخا به شرح زیر می‌باشد: قارا (در اصل قره)، معنای مقدم‌شدگی را دارد و «چوخا» در این ترکیب «پوشش» می‌باشد. به این ترتیب، «قاراچوخا» (قره-چوخا)؛ میتواند به معنای (پوشش مقدم) «وجود مبارک» در نظر گرفته شود.

در آخرین چهارشنبه سال، ( در منطقه میانه)لبه بام سنگ می‌چیدند. سنگ اولیه که مقدم‌تر از همه بود به عنوان قاراچوخا در نظر گرفته می‌شد. بعد از سنگ قاراچوخا، سنگ پدر خانواده، مادر و بچه‌ها به ترتیب از بزرگ به کوچک و بعد از آن‌ها سنگ کسانی که در آن خانه کار می‌کردند و بعد از آن‌ها هم سنگ اسب‌ها، بعد نوبت به سنگ گاوها می‌رسید. و چون این قلوه‌سنگ‌ها در جهت شرق به غرب چیده می‌شدند، سنگ قاراچوخا رو به شرق قرار می‌گرفت.

در بعضی از نقاط آذربایجان مثل سولدوز، قاراچوخا به شکل مار در زمین‌های زیر کشت لانه می‌کرد و نقش محافظ زمین، خاک، محصول و کشاورز را به عهده می‌گرفت.

در منطقه خوی، قاراچوخا را به عنوان انسانی که نقش حامی جان و مال شخص را داشت در نظر میگرفتند. قاراچوخا حامی به چشم شخص حمایت‌شونده نمایان نمی‌شد.

✍️عباس نعیمی


آرتــیغین اوخوماغا بورا کلیک اِئلین
یکشنبه 1401.5.9
بؤلوملر : ائشیتملی سوزلر ,

پسوند داش در زبان تورکی

0 گؤروش
یازار:‌ اهرلی

داش به معنی سنگ است . اما وقتی به آخر اسم اضافه می شود کلمه جدیدی را می سازند که معنای متفاوتی می دهد ، این پسوند اغلب نشانه شراکت یا ارتباط میان دو چیز (که اسم بیانگر آن است) می باشد. و شاید بخاطر این است که این ارتباط مثل سنگ محکم و استوار بماند

به چند مثال توجه کنید :
یولداش (yoldaş) به معنی همراه ویا دوست
قارداش (qardaş) به معنی هم شکم ویا برادر
قارینداش (qarındaş) به معنی هم شکم و یا برادر
سویداش (soydaş) به معنی همریشه و یا هم نژاد
امک داش (əməkdaş) به معنی هم کار
آرخاداش (arxadaş) به معنی هم پشت ویا دوست
آیاقداش (ayaqdaş) به معنی هم پا ویا هم راه
پایداش (paydaş) به معنی هم سهم ویا شریک
یانداش (yandaş) به معنی هم سنگر ویا طرفدار
ائلداش (eldaş) به معنی هم وطن
یوردداش (yurddaş) به معنی هم شهری
بویداش (boydaş) به معنی هم خوابه ویا زوج ویا شریک زندگی
یاسداش (yasdaş) به معنی زوجه ویا هم خوابه
یؤنداش (yöndaş) به معنی هم سو ویا هم جهت
آداش (adaş) به معنی هم نام
قاتداش (qatdaş) به معنی هم ردیف ویا هم سطح ویا همطبقه
چاغداش (çağdaş) به معنی هم زمان
سیرداش (sırdaş) به معنی هم راز
دیلداش (dildaş) به معنی هم زبان
یاشداش (yaşdaş) به معنی هم سن
وطن داش...هم وطن
سیلاح داش...هم رزم

آرتــیغین اوخوماغا بورا کلیک اِئلین
دوشنبه 1401.5.3
بؤلوملر : تورکی دیل ,

غدیر خوم بایرامینیز موبارک

0 گؤروش
یازار:‌ اهرلی


غدیر خوم نمنه دی ؟
غدیر خوم مکه نن مدینه آراسیندا بیر یئرین ادی دی کی 
اوردا پیغمبر حضرت علی نی امام و نایبی آدلاندیریب وبیز 
شیعه لره  بویوک بایرام دی 

آرتــیغین اوخوماغا بورا کلیک اِئلین
دوشنبه 1401.4.27
بؤلوملر : ایل بایرامی,

سوزلوک بو کلمه لرین معنی سین بیلیردیز

0 گؤروش
یازار:‌ اهرلی



Dimdik       منقار                   :    دیمدیک
Quyruq       دم / دمبه           :    قویروق
Buynuz        شاخ                  :     بوینوز
Qanad           بال                   :     قاناد
Lələk              پَر پرندگان       :     لَلَک
Əmcək.       پستان حیوانات  :    امجک 
Tüy                پَر پرندگان       :      توٓى 
Yün                پشم               :      یوٓن
Qəzil            پشم بُز             :      قَزیل 
Üzgəc       باله ماهى           :       اوٓزگج
Solunqac  آبشش                : سوْلونقاج
Daşlıq     سنگدان                :      داشلیق
Uzunburun خرطوم             : اوزون بورون
Qotaz          کاکل/ منقوله   :     قوتاز
Hürgüc   کوهان                   :     هوٓرگوج
Toynaq      سم/ سنب        :     تویناق
Təktoynaq تک سم             : تک تویناق
Qoşatoynaq جفت سم      : قوشا تویناق
İynə           سوزن              :       ایْـینه
Duyarqa  شاخک                :      دویارقا
Qıynaq     چنگال پرندگان           :     قیٓیناق
Caynaqچنگال برخى حیوانات    : جایناق
Cırmaq پنجه برخى حیوانات      : جیرماق
xıl        دندان نیش                     :        خیل 
Cırnaq پنجه برخى حیوانات       : جیرناق
Yal             یال اسب /شیر        :   یال 

Dimdik       منقار                    :    دیمدیک
Quyruq       دم / دمبه            :    قویروق
Buynuz        شاخ                   :     بوینوز
Qanad           بال                    :     قاناد
Lələk              پَر پرندگان        :     لَلَک
Əmcək.       پستان حیوانات   :    امجک 
Tüy                پَر پرندگان         :      توٓى 
Yün                پشم                :      یوٓن
Qəzil            پشم بُز              :      قَزیل 
Üzgəc       باله ماهى            :       اوٓزگج
Solunqac  آبشش                 : سوْلونقاج
Daşlıq     سنگدان                 :      داشلیق
Uzunburun خرطوم              : اوزون بورون
Qotaz          کاکل/ منقوله    :     قوتاز
Hürgüc   کوهان                   :     هوٓرگوج
Toynaq      سم/ سنب        :     تویناق
Təktoynaq تک سم              : تک تویناق
Qoşatoynaq جفت سم        : قوشا تویناق
İynə           سوزن                :       ایْـینه
Duyarqa  شاخک                  :      دویارقا
Qıynaq     چنگال پرندگان     :     قیٓیناق
Caynaqچنگال برخى حیوانات   : جایناق
Cırmaq پنجه برخى حیوانات     : جیرماق
xıl        دندان نیش                    :        خیل 
Cırnaq پنجه برخى حیوانات      : جیرناق
Yal             یال اسب /شیر       :   یال 

آرتــیغین اوخوماغا بورا کلیک اِئلین
دوشنبه 1401.2.19
بؤلوملر : سوزلوک,

فیطیر بایرامیز موبارک

0 گؤروش
یازار:‌ اهرلی

http://bayram.arzublog.com/uploads/bayram/fitir_2.jpg

اوروج ، ناماز لاریز قبول درگاه حق تعالی

آرتــیغین اوخوماغا بورا کلیک اِئلین
سه شنبه 1401.2.13
بؤلوملر : ایل بایرامی,

نیسگیلی قوشما

0 گؤروش
یازار:‌ اهرلی


بیر گون قاباغیمی کسه‌جک اؤلوم
ذره‌جه عئینیمه گلمیر اؤلمه‌ییم
ائله اوتانیــــرام گله‌سن گولوم
سنین آیاغینا دورا بیلمه‌ییـــم...

 شاهمار اکبرزاده

آرتــیغین اوخوماغا بورا کلیک اِئلین
جمعه 1401.1.26
بؤلوملر : تورکی شعرلر ,

تورکی شعر

0 گؤروش
یازار:‌ اهرلی


بیر اوتوزموش پاشانین بوش قالاسین گؤر منی گؤر
یوواسیندان ییخیلان قوش بالاسین گؤر منی گؤر

ایلین آخیر گئجه سینده آتاسیز بیر اوشاغین
اوتانیب اللری بوم بوش آناسین گؤر منی گؤر

منی دیندیرمه دانیشسام سنی پئشمان ائده رم
دینامیت بومباسینین پاتلاماسین گؤر منی گؤر

باجاغیندان آسیلان داردا جلالتلی شئرین
داملا داملا قانینین داملاماسین گؤر‌ منی گؤر

منه سندن سورا دونیادا غمین نئیله یه جک
سؤز یازاندا قلمین آغلاماسین گؤر منی گؤر

یومورام سندن اؤتور گؤزلریمی آرزولارا
سارانین سئللره بئل باغلاماسین گؤر منی گؤر


رحیم اصغرزاده تکین

آرتــیغین اوخوماغا بورا کلیک اِئلین
پنجشنبه 1401.1.25
بؤلوملر : تورکی شعرلر ,

دومان بختیاری دن بیر قوشما

0 گؤروش
یازار:‌ اهرلی


بئینیمده ساوالان، گؤزومده آراز،
یول آلیب گئدیرم؛ دوماندا، چن‌ده.
دردیمی سیزلاییر بیر صدفلی ساز،
نسیگیله بویانیر ماهنی دا، من‌ ده.

ساغیم دا یارادیر، سولوم دا یارا،
باغلانیب آیاغیم، کؤچه بیلمیرم.
سنه کؤرپولنن قولوم دا یارا،
بو سینیق کؤرپودن کئچه بیلمیرم.

اوزومو دؤندریب خزره ساری،
سینیرام ایچیمده آیلی بیر گئجه.
گؤزومده سورگوندو دورنا قاطاری،
یایلیم‌لی بیر گئجه، یایلی بیر گئجه.

حسرتله دایانیب بیر آه چکیرم،
آرزیمی گؤزومده سئله دؤندریر.
ساحیلدن-ساحیله گوناه چکیرم،
 باغریمی یاندیریب کوله دؤند‌ریر.

بیر قوشما یازیرام، یاریسی سودا-
یاریسی تورپاقدا اود توتوب یانیر.
بارماغیم آز قالیر سنی اونودا،
بلکه ده وئردیگی ایلقارین دانیر.

بلکه ده یازیمیز یازیلمیش بئله،
بلکه ده ساوالان سیغماییر منده.
اوره‌ییم توخونور تیکانلی تئله،
«دومان»دا، یاغیشدا، بوراندا، چن‌ده...

دومان بختیاری

آرتــیغین اوخوماغا بورا کلیک اِئلین
پنجشنبه 1401.1.25
بؤلوملر : تورکی شعرلر ,

یئنی قرن موبارک

0 گؤروش
یازار:‌ اهرلی


ایسته سن شاد اِئده سن میللتی بایرام گئجه سی ؛
یوخسولون قویما گِئده حؤرمتی بایرام گئجه سی ؛
ایسته سن ثروتیوی خرج اِئده سن یاخشی یئره ؛
یول یاخین دیر اوزاغا گِئتمه نه داغ وار نه دره

 یئنی ایلینیز موبارک اولسون

 سال و قرن جدیدتان مبارک باد

آرتــیغین اوخوماغا بورا کلیک اِئلین
چهارشنبه 1401.1.3
بؤلوملر : ایل بایرامی,